Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Tarihsel Çeviri Araştırmaları: Osmanlı/Türk Modernleşmesi ve Çeviri PratikleriMTFXXXX37.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Batı Dil. ve Edeb. ABD Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimBatı Dilleri ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüAyse Banu Karadag
Dersi Veren(ler)
Asistan(lar)ıMurat Onur Sabaz
Dersin AmacıTarihsel çeviri yaklaşımlarının eleştirel bakış açısıyla incelenmesi. Osmanlı/Türk modernleşmesi çerçevesinde çeviri pratiklerinin çeviribilim bağlamında irdelenmesi. Türk çeviri geleneğinin tarihsel olarak irdelenmesi ve çeviri pratiklerine ilişkin temel kavramlarının tanıtılması.
Dersin İçeriğiÇeviriye farklı tarihsel yaklaşımlar. Akademik bir disiplin olarak çeviribilimin gelişmesinde tarihsel çalışmaların rolü ve önemi. Modernleşme ve çeviri ilişkisi. Osmanlı/Türk modernleşmesi ve farklı çeviri pratikleri.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Aslı Kalem Bakkal. 2019. “From the ‘Real’ Author to the ‘Real’ Reader: Manipulation in Translation”. transLogos Translation Studies Journal. 2:1. 85-101.
  • Aslı Kalem Bakkal. 2019. “Intralingual Translation Has No Name in Turkey: Conceptual Crowdedness in Intralingual Translation”. transLogos Translation Studies Journal. 2:2. 48-69.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2012. “Çeviri Tarihimizde Fennî Romanlarla Bir Kültür Repertuarı Oluşturmak”. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi. 2012/2. 6. 45-73.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2014. “Batı'nın Çevrilmesini “Medeniyet” Odağıyla Yeniden Okumak: Tanzimat Dönemi/Sonrası Çeviriler ve “Çekinceli” Cesur Çevirmenler”. Tanzimat ve Edebiyat - Osmanlı İstanbulu’nda Modern Edebi Kültür. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 481-504.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2014. “Tanzimat'tan II. Meşrutiyet’e Çeviri Roman Hallerine Ön söz/ Son Söz Tanıklıkları”. Metnin Halleri: Osmanlı'da Telif, Tercüme ve Şerh. İstanbul: Klasik Yayınları. 99-145.
  • Gideon Toury. 1980. In Search of a Theory of Translation, Tel Aviv, The Porter Institute of Poetics and Semiotics, 1980.
  • Gideon Toury. 1995. Descriptive Translation Studies and Beyond. Amsterdam-Philadelphia, John Benjamins Publishing Company, 1995.
  • Hans J. Vermeer. 1989. “Skopos and Commission in Translational Action”. Readings in Translation Theory (yay. haz. A. Chesterman). Oy Finn Lectura Ab.. Helsinki. 173-200.
  • Hans J. Vermeer. 1995. Skopos Theory of Translation (Some arguments for and against), Heidelberg, Preprint.
  • Işın Bengi-Öner. 1997. Çeviri Bir Süreçtir… Ya Çeviribilim? İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Işın Bengi-Öner. 1988 “The Eloquent Mediator: Ahmed Midhat Efendi”. Proceedings of XIIth Congress of the International Comparative Association (ed. R. Bauer and D. Fokkema). V5. 388-393.
  • Işın Bengi-Öner. 1999. Çeviri Kuramlarını Düşünürken… İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Işın Bengi-Öner. 2006. “Çeviribilimde Bir Hace-i Evvel: Ahmet Mithat Efendi”. Merhaba Ey Muharrir! Ahmet Mithat Üzerine Eleştirel Yazılar. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. 338-346.
  • Jeremy Munday. 2008. Introducing Translation Studies. London and New York: Routledge.
  • Lieven D’hulst. 2001. “Why and How to Write Translation Histories?”. Emerging Views on Translation History in Brazil (ed. John Milton). Special Issue of Crop (Universidade de Sao Paulo). 6. 21-32.
  • Lieven D’hulst. 2012. “(Re)locating Translation History: From Assumed Translation to Assumed Transfer”. Journal of Translation Studies. 5:2. 139-155.
  • Lynne Long. 2007. “History and Translation”. A Companion to Translation Studies (ed. Piotr Kuhiwczak and Karin Littau). Clevedon: Multilingual Matters. 63-76.
  • Mehmet Fatih Uslu – Fatih Altuğ (ed.). 2014. Tanzimat ve Edebiyat - Osmanlı İstanbulu’nda Modern Edebi Kültür. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Mehmet Rifat (ed.). 2000. Çeviri Seçkisi I – Çeviriyi Düşünenler. İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Mehmet Rifat (ed.). 2000. Çeviri Seçkisi II – Çeviri(bilim) Nedir?. İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Özlem Berk Albachten. 2012. “Intralingual Translation as ‘Modernisation’ of the Language: The Turkish Case”. Perspectives: Studies in Translatology. 21: 2. 257-271.
  • Özlem Berk Albachten. 2015. “The Turkish Language Reform and Intralingual Translation”. Tradition, Tension and Translation in Turkey (ed. Şehnaz Tahir Gürçağlar, Saliha Paker ve John Milton). Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. 165-180.
  • Özlem Berk Albachten & Şehnaz Tahir Gürçağlar (ed.). 2019. Perspectives on Retranslation - Ideology, Paratexts, Methods. New York: Routledge.
  • Özlem Berk Albachten & Şehnaz Tahir Gürçağlar (ed.). 2019. Studies from a Retranslation Culture - The Turkish Context. Singapore: Springer.
  • Saliha Paker. 2014. “Tercüme, Te’lîf ve Özgünlük Meselesi”. Metnin Hâlleri: Osmanlı’da Telif, Tercüme ve Şerh. İstanbul: Klasik Yayınları. 36-71.
  • Saliha Paker. 2004. “Türkiye Odaklı Çeviri Tarihi Araştırmaları, Kültürel Hafıza, Unutuş ve Hatırlayış İlişkileri”. Journal of Turkish Studies (ed. Şinasi Tekin, Gönül Alpay Tekin ve Zehra Toska). 28:3. Harvard University: Department of Near Eastern Languages and Civilizations. 275-284.
  • Saliha Paker, Şehnaz Tahir Gürçağlar & John Milton (ed). 2015. Tension, Tradition and Translation in Turkey. Philadelphia: John Benjamins.
  • Seda Uyanık. 2013. Osmanlı Bilim Kurgusu: Fennî Edebiyat. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Şehnaz Tahir Gürçağlar. 2010. “Scouting the Borders of Translation: Pseudotranslation, Concealed Translations and Authorship in Twentieth-Century Turkey”. Journal of Translation Studies. 3:2. 172-187.
  • Şehnaz Tahir Gürçağlar. 2014. “Pseudotranslation on the Margin of Fact and Fiction”. A Companion to Translation Studies (ed. Sandra Bermann ve Catherine Porter). Chichester: Wiley Blackwell.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Çeviri kuramlarında yaşanan paradigma değişiklerinin nedenleri ve sonuçları hakkında farkındalık kazanma.
  2. Kuram-uygulama ilişkisi konusunda bilinç kazanma.
  3. Ülkelerin farklı “çeviri gelenekleri” hakkında ayrıntılı bilgi edinme.
  4. Çeviri olgularını çağdaş çeviribilimsel yöntemlerle inceleyebilme ve yorumlayabilme bilgisini edinme.
  5. Çevirmenlerin mesleki etik ve sorumluluk bilincinin kuramsal görüşlerde nasıl yer bulduğu konusunda farkındalık kazanma.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2-----
PÇ-3-----
PÇ-4-----
PÇ-5-----
PÇ-6-----
PÇ-7-----
PÇ-8-----
PÇ-9-----
PÇ-10-----
PÇ-11-----
PÇ-12-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Giriş / Genel BilgilendirmeKaynak Kitap.
2Neden Çeviri Tarihi?/ Lieven D’hulst. “Why and How to Write Translation Histories?”. “(Re)locating Translation History: From Assumed Translation to Assumed Transfer”.Kaynak Kitap.
3Çeviri ve Tarih / Lynne Long. “History and Translation”Kaynak Kitap.
4Tercüme, Te’lîf ve Özgünlük İlişkisi / Saliha Paker. “Tercüme, Te’lîf ve Özgünlük Meselesi”. Kaynak Kitap.
5Kültürel Hafıza, Unutuş/Hatırlayış ve Çeviri / Saliha Paker. “Türkiye Odaklı Çeviri Tarihi Araştırmaları, Kültürel Hafıza, Unutuş ve Hatırlayış İlişkileri”. Kaynak Kitap.
6Medeniyet ve Çeviri / Ayşe Banu Karadağ. “Batı'nın Çevrilmesini “Medeniyet” Odağıyla Yeniden Okumak: Tanzimat Dönemi/Sonrası Çeviriler ve “Çekinceli” Cesur Çevirmenler”.Kaynak Kitap.
7Çeviri Eylemine Tanıklıklar / Ayşe Banu Karadağ “Tanzimat'tan II. Meşrutiyet’e Çeviri Roman Hallerine Ön söz/ Son Söz Tanıklıkları”. Kaynak Kitap.
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Türk Çeviri Tarihinin Önemli Çevirmenleri / Işın Bengi Öner. “Çeviribilimde Bir Hace-i Evvel: Ahmet Mithat Efendi”. “The Eloquent Mediator Ahmet Mithat Efendi”. Kaynak Kitap.
10Tanzimat ve Edebiyat / Mehmet Fatih Uslu – Fatih Altuğ (ed.). Tanzimat ve Edebiyat - Osmanlı İstanbulu’nda Modern Edebi Kültür [İlgili Bölümler]. Kaynak Kitap.
11Çeviriyazı ve Diliçi Çeviri / Özlem Berk Albachten. Intralingual Translation as ‘Modernisation’ of the Language: The Turkish Case”. “The Turkish Language Reform and Intralingual Translation”. / Aslı Kalem Bakkal. “Intralingual Translation Has No Name in Turkey: Conceptual Crowdedness in Intralingual Translation”.Kaynak Kitap.
12Sözdeçeviriler / Işın Bengi-Öner. “Çeviribilim, Çeviri Kuramı ve Sözdeçeviriler”. / Şehnaz Tahir Gürçağlar. Scouting the Borders of Translation: Pseudotranslation, Concealed Translations and Authorship in Twentieth-Century Turkey”. “Pseudotranslation on the Margin of Fact and Fiction”.Kaynak Kitap.
13Kültür Repertuarı ve Tarihsel Çeviri Yaklaşımları / Ayşe Banu Karadağ. “Çeviri Tarihimizde Fennî Romanlarla Bir Kültür Repertuarı Oluşturmak”. / Seda Uyanık. Osmanlı Bilim Kurgusu: Fennî Edebiyat. Kaynak Kitap.
14Çeviri Tarihi ve Yeniden Çeviri Kültürü / Özlem Berk Albachten & Şehnaz Tahir Gürçağlar (ed.). Studies from a Retranslation Culture - The Turkish Context. Perspectives on Retranslation - Ideology, Paratexts, Methods. Kaynak Kitap.
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım130
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev130
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması1310
Derse Özgü Staj
Ödev120
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)116
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok