Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Faz DiyagramlarıMEM276235300
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin Diliİngilizce, Türkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu @ Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
Dersin KoordinatörüAli Erçin Ersundu
Dersi Veren(ler)Rıdvan Gecü, Alptekin KISASÖZ
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıMetalsel malzemelerin dökümü ve alaşımlandırılmasında, ısıl işleminde, sıcak şekillendirilmesinde ve kaynak işlemlerinde, seramik malzemelerin sentezlenmesi ve kullanım koşullarının belirlenmesinde ortam şartları ve sıcaklık-bileşim ilişkisine bağlı olarak oluşan fazların tayini ve anlamını öğretmek. Elde edilen teorik bilgiyi kullanarak malzemelerin üretimi, seçimi ve tasarımı konusunda beceri kazandırmak.
Dersin İçeriğiFaz Diyagramlarına Giriş, Tanımlar ve Temel Kavramlar: Sistem, Bileşenler, Fazlar, Polimorfizm, Gibbs Fazlar Kuralı / Faz Dengeleri, Bir Bileşenli Sistemler / Çözünürlük, Hume-Rotary Kuralı, Çözünürlük Sınırları, Fazlar ve Oluşumları, Katı Çözeltiler - İkili Faz Diyagramlarına Giriş / Birbiri içerisinde tam çözünen ikili sistemler, İkili faz diyagramlarının yorumlanması, Mevcut fazların belirlenmesi, Kaldıraç kuralı, Soğutma eğrileri / İkili Ötektik Sistemler, Ötektik Sistemlerde Mikroyapı Gelişimi / Peritektik Reaksiyon ve Peritektik Sistemler / Peritekik Sistemlerde Uyumlu ve Uyumsuz Katılaşma / İntermetalik Bileşimler ve Faz Diyagramları / Ötektoid, Peritektoid ve Monotektik Sistemler ve Faz Diyagramları / Demir-Demir karbür Faz Diyagramı, Demir Karbon Alaşımınlarında Mikroyapı Gelişimi, Farklı Elementlerin Demir Karbon Alaşımlarına Etkisi / Üç Bileşenli Sistemler ve Üçlü Faz Diyagramları
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Callister, W.D. "Materials Science and Engineering An Introduction" John Wiley & Sons, 2007.
  • Hummel, F.A., “Introduction to Phase Equilibria in Ceramic Systems”, New York Marcel Dekker Inc., 1984.
  • Karaaslan, A. "Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları" Efe Akademi Yayınları, 2018.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Faz diyagramları ile ilgili temel kavramları kavrar ve uygular.
  2. Fe-C denge diyagramını kavrar ve uygular.
  3. Isıl İşlemler, Döküm Teknolojisi, Seramikler ve Katılaşma gibi uzmanlık alanlarında faz diyagramlarını kullanır.
  4. Temel faz diyagramı bilgilerini kullanarak malzemelerin üretimi, seçimi ve tasarımı konularında karşılaşılacak sorunları çözme kabiliyeti kazanır.
  5. Faz diyagramlarını endüstri problemlerine uygular.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Faz Diyagramlarına Giriş, Tanımlar ve Temel Kavramlar: Sistem, Bileşenler ve Faz Kavramlarının Tanımı ve Anlamı, Polimorfizm, Gibbs Fazlar KuralıCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Hummel, F.A.; Introduction to Phase Equilibria in Ceramic Systems (Bölüm 1) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 3)
2Çözünürlük, Hume Rotary Kuralı,Çözünürlük Sınırları-Fazlar ve Oluşumları, Katı Çözeltiler, Düzen Fazları, İntermetalik FazlarCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9)
3Faz Dengeleri, Tekli ve İkili SistemlerCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Hummel, F.A.; Introduction to Phase Equilibria in Ceramic Systems (Bölüm 2) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 5 ve 6)
4Birbiri içerisinde tam çözünen ikili sistemler, İkili faz diyagramlarının yorumlanması, Mevcut fazların belirlenmesi, Faz bileşimlerinin ve oranlarının Bulunması, Kaldıraç kuralı, Soğutma eğrileriCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 6)
5İkili Ötektik Sistemler, Ötektik Sistemlerde Mikroyapı GelişimiCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Hummel, F.A.; Introduction to Phase Equilibria in Ceramic Systems (Bölüm 3) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 6)
6Peritektik Reaksiyon ve Peritektik SistemlerCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 6)
7Peritekik Sistemlerde Uyumlu ve Uyumsuz Katılaşma Callister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 6)
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9İntermetalik Bileşimler ve Faz Diyagramları-Callister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 6)
10Ötektoid, Peritektoid ve Monotektik Sistemler ve Faz DiyagramlarıCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9)
11Ötektoid, Peritektoid ve Monotektik Sistemler ve Faz DiyagramlarıCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9)
12Demir-Demir karbür Faz DiyagramıCallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 7)
13Demir-Demir karbür Faz Diyagramı, Demir Karbon Alaşımınlarında Mikroyapı Gelişimi, Farklı Elementlerin Demir Karbon Alaşımlarına Etkisiallister, W.D.; Materials Science and Engineering An Introduction (Bölüm 9) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 7)
14Üç Bileşenli Sistemler ve Üçlü Faz DiyagramlarıHummel, F.A.; Introduction to Phase Equilibria in Ceramic Systems (Bölüm 5) Karaaslan, A.; Mühendislik Alaşımları için Faz Diyagramları (Bölüm 9)
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev115
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar245
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması123
Derse Özgü Staj
Ödev110
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok