Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Türk Edebiyatında DenemeTDE336424200
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin Türü
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimTürk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüDidem Ardali Büyükarman
Dersi Veren(ler)Didem Ardali Büyükarman, Banu Öztürk, Alparslan Oymak
Asistan(lar)ıEsengül Sağlam Can
Dersin AmacıTürk edebiyatına 19. yüzyılda Batılılaşmayla giren edebi türlerden biri olan deneme türü ve gelişimi hakkında öğrenciyi örneklerle bilgilendirme./
Dersin İçeriğiDeneme türünün özelliklerinin, ortaya çıkışının ve Türk edebiyatındaki gelişiminin anlatılması; çeşitli yazarların denemelerinin okutulması ve deneme türlerinin tanıtılması.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehir, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2005.
  • Cemil Meriç, Kırk Ambar Cilt 1: Rumüz-ül Edeb, İstanbul: İletişim Yayınevi, 1998.
  • Emin Özdemir, Düşüncenin Toprağı/Türk ve Dünya Yazınından Denemeler, Ankara: KTB. Yayınları, 1979.
  • Gürsel Aytaç, Denemeler Seçkisi, Ankara: Gündoğan Yayınları, 1990.
  • Güzel Yazılar-Denemeler, Haz. İsmail Parlatır ve diğerleri, Ankara: Türk Dil Kurumu, 1999.
  • Hilmi Yavuz, Denemeler ve Karşı Denemeler, İstanbul: Bağlam Yayınları, 1988.
  • Memet Fuat, Türk Yazınından Seçilmiş Denemeler, İstanbul: Adam Yayınları, 1996.
  • Michel de Montaigne, Denemeler, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
  • Nurullah Ataç, Günlerin Getirdiği-Sözden Söze, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2011.
  • Salah Birsel, Kurutulmuş Felsefe Bahçesi: 1001 Gece Denemeleri, İstanbul: Sel Yayıncılık, 2011.
  • Ahmet Haşim, Bütün Eserleri Bize Göre İkdam’daki diğer Yazılar, Haz. İnci Enginün ve Zeynep Kerman, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1991.
  • Atilla Özkırımlı, “Deneme” Maddesi, Türk Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 2, İstanbul: Cem Yayınevi, 1982.
  • Deneme Dosyası, Derkenar, Ocak 2006, S.14.
  • Deneme Özel Sayısı, Türk Dili, 1 Temmuz 1961,C.10, S. 118.
Opsiyonel Program Bileşenleri.

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Deneme türünün özelliklerini kavrar.
  2. Denemenin Türk edebiyatında ortaya çıkışını ve gelişimini öğrenir.
  3. Batı edebiyatında deneme türünün öncüsü Montaigne’nin denemelerini tanır.
  4. Türk edebiyatındaki deneme yazarlarını tanır.
  5. Konularına göre deneme çeşitlerini sınıflandırabilir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Bir edebi tür olarak denemenin tanımlanma ve diğer türlerden farkıKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
2Konularına göre denemelerin sınıflandırılma ve denemede kullanılan anlatım biçimleriKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
3Deneme türünün ilk örnekleri ve Batı edebiyatında deneme. Montaigne’in Denemeler’inin incelenmesiKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
4Denemenin Türk edebiyatına girişi ve ilk deneme örnekleriKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
5Cumhuriyet sonrası deneme türünün gelişimiKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
6Ahmet Haşim, Ahmet Rasim ve Refik Halit Karay’dan deneme örnekleri.Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
7Sanat ve edebiyat konulu denemeler: Bedri Rahmi Eyüboğlu, Suut Kemal Yetkin ve Melih Cevdet AndayKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Nurullah Ataç’ın Günlerin Getirdiği adlı eseriKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
10Şehir konulu denemeler: Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “İstanbul”u anlatan deneme örnekleri.Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
11Beş Şehir.Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
12Cemil Meriç’in Kırk Ambar Cilt 1: Rumüz-ül EdebKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
13Salah Birsel'in Kurutulmuş Felsefe Bahçesi: 1001 Gece DenemeleriKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
14Füsun Akatlı, Vedat Günyol, Hilmi Yavuz, Duygu Asena ve İsmet Özel gibi yazarların denemeleri ve farklılıkların tartışılmasıKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev120
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar140
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati132
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması132
Derse Özgü Staj
Ödev15
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok