Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Kentsel Mekan ve İnsan FaktörüSBP618237.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiDoktora
Dersin TürüSeçmeli @ Şehir ve Bölge Planlama ABD Şehir Planlama Doktora Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimŞehir ve Bölge Planlama Bölümü
Dersin KoordinatörüNilgün Erkan
Dersi Veren(ler)Nilgün Erkan
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıDersin amacı fiziksel çevre ile kullanıcılar arasındaki ilişkileri ele almak, kentsel mekânda insan davranışlarını anlamak, mekân ile insan arasındaki ilişkileri çözümleyecek bilimsel kuramsal altyapıyı kurmak, fizik mekânın düzenlenmesinde insan faktörü önemini kavratmaktır.
Dersin İçeriğiİnsan, davranışı ve kentsel mekân ilişkisi. Çevresel algı, biliş, çevresel tutumlar ve davranışlar. Kentsel mekânda insan temelli konular; kişisel mekân, kentlileşme ve davranış, kentsel mekânda yaş ve cinsiyet konular. Mekân-insan etkileşiminde mekân temelli konular; yaya mekânları, aktarma istasyonları. Mekân-insan etkileşiminde olgu temelli konular; suç ve güvenlik, iklim.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Altman,I.,1975, Environment and Socıal Behavior, Privacy, Personal space, Terrıtory and Crowdıng, Monterey, New York: Brooks Cole.
  • Altman, I., J. F. Wohlwill, editör (1983), Behavior and the Natural Environment, Plenum Press, New York.
  • Altman, I., (1989), Human Behavior and Environment, Public Places and Spaces, Plenum Press, New York.
  • Appleyard, D., (1970), “Styles and Methods of Structuring a City”, Environment and Behavior 2. no: 3, s. 131 - 156.
  • Arnheim, R. (2007), Görsel Düşünme, Metis yayınları, İstanbul.
  • Aydınlı, S. (1992) Mimarlıkta Görsel Analiz. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi.
  • Bevlin, M. E. (1994), Design Trough Discovery, The Elements and Principles, 2nd Edition, Harcourt Brace & Company, Orlando.
  • Baymur, F., (1994), Genel Psikoloji, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
  • Bechtel, R., A. Churrchman, editör, (2002), Handbook of Environmental Psychology, John Wiley & Sons Inc., New York.
  • Bell, P. ve diğerleri, (1996), Environmental Psychology, Harcourt Brace College Publishers, New York.
  • Canter, D., (1977), The Psychology of Place, St. Martin’s Press, New York.
  • Cullen, G. (1986) The Concise Townscape, The Architectural Press, London.
  • Cüceloğlu, D., (1999), İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Çakın, Ş., (1990), Mimari Tasarım, İnsan ve Çevre, İstanbul.
  • Downs, R., Stea, D.,1973, Image and Environment, Chıcago: Aldine Press.
  • Erkan, N., (1996), Çevre Psikolojisi Bağlamında Çevresel İmaj ve Beşiktaş Meydanı Örneği, basılmamış yüksek lisans tezi, YTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Farrall, S., Lee, M. (ed.), (2008), Fear of Crime- Critical Voices in an Age of Anxiety, Routledge-Cavendish, New York.
  • Gibson, J. J., (2015), The Ecological Approach of Visual Perception, Pyschology Press Classic Editions, Taylor
  • Gosling, D. (1996) Gordon Cullen - Visions of Urban Design, London: Academy Press.
  • Gökgür, P. (2008) Kentsel Alanda Kamusal Alanın Yeri, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
  • Göregenli, M. (2010), Çevre Psikoljisi, İnsan ve Mekan İlişkileri, İstanbul Bilgi Üniveristesi Yayınları, İstanbul.
  • Kostof, S. (1992) The City Assembled -The Elements of Urban Form Through History, London: Bulfinch Press.
  • Kostof, S. (1991) The City Shaped – Urban Patterns and Meanings Through History. London: Thames and Hudson Ltd.
  • Krier, R. (1984) Urban Space, 3rd ed. (1979). London: Academy Editions.
  • Lang, J., (1987), Creating Architectural Theory, Van Nostrand Reinhold, New York.
  • Lynch, K. (1962) The Image of the City, 13 th ed. (1960). Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
  • Morval, J., (1985), Çevre Psikolojisine Giriş, Nuri Bilgin, çeviren, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir.
  • Öymen Gür, Ş., (1996), Mekan Örgütlenmesi, Gür Yayınları, Trabzon.
  • Prak, N. L., (1985), The Visual Perception of the Built Environment, Delft University Press, Netherlands.
  • Proshansky H., editör, (1976), Environmental Psychology, 2nd ed., , Holt - Rinehard and Winston, New York.
  • Rapoport, A., (1977), Human Aspects of Urban Form, Pergamon Press, Oxford.
  • Rapoport, A., (1980), “Cross-Cultural Aspects of Environmental Design”, Human Behaviour and Environment, Volume 4, Environment and Culture, Plenum Press, New York., s. 7 – 46.
  • Rapoport, A., (1982), The Meaning of the Built Environment, Sage Publications, London.
  • Sanoff, H., (1991), Visual Research Methods in Design, Van Nostrand Reinhold, New York.
  • Rapoport, A. (2004), Kültür, Mimarlık, Tasarım, çeviren Selçuk Batur, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
  • Taşçıoğlu, M. (2013) Bir Görsel İletişim Platformu Olarak Mekan, Yem Yayınları, İstanbul.
  • Ünlü, A. (1998) Çevresel Tasarımda İlk Kavramlar, İTÜ Yayınları, İstanbul.
  • Environment and Behavior, Sage Journals.
  • Journal of Environmental Psychology
  • Archıtectural Scıence Revıew (ASR)
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Kentsel mekân tasarımında psikoloji biliminin etkisi ve katkısını kavramak,
  2. Mekan ve insan ilişkisinde farklı boyutlar konusunda bilgi sahibi olmak
  3. Çevre-davranış araştırmaları konusunda bilgi sahibi olmak,
  4. Kentsel mekânı, insan ilişkisi ve gereksinimleri bağlamında yorumlama becerisini kazandırmak,
  5. Kentsel tasarım konularını değerlendirmede insan psikolojisi ve kültür perspektifinde çözümleme ve irdeleme becerisi geliştirmek.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2-----
PÇ-3-----
PÇ-4-----
PÇ-5-----
PÇ-6-----
PÇ-7-----
PÇ-8-----
PÇ-9-----
PÇ-10-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Dersin tanıtımı; içerik, kapsam ve işleyiş Kentsel mekân ve insan faktörü
2Mekân - insan etkileşimine psikolojik, sosyolojik ve antropolojik yaklaşımlar (gereksinim, güdülenme, …)
3Algılama, öğrenme ve mekânsal davranış Davranışçı Kuram, Bilişsel Kuram, Nörofizyolojik Kuram
4Mekân – insan etkileşiminde sözsüz iletişim; kişisel mekân, mahremiyet
5Mekânsal davranışta kültürün etkisi; kentlileşme
61. Ödev sunum
7Kentsel mekânda hareket Ulaşım; yaya davranışı
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Mekânsal gereksinimler ve davranış ilişkisinde yaş ve cinsiyet faktörü
10Mekân – insan etkileşiminde suç ve güvenlik konuları
11Mekân – insan etkileşiminde coğrafya ve iklimin etkileri
12Seminer / Ödev konuları 2. sunum
13Seminer / Ödev konuları 2. sunum
14Genel değerlendirme
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım145
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev340
Sunum/Jüri215
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması144
Derse Özgü Staj
Ödev325
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer220
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)115
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok