Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Geleneksel Yapı Teknolojisi ve Elemanları 1KVK205135300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu @ Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimKültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü
Dersin KoordinatörüRabia Özakın
Dersi Veren(ler)Rabia Özakın
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıGeleneksel kagir yapı teknolojisini, kagir malzemeyi ve geleneksel kagir yapı elemanlarının işlev, gereç ve bileşenlerini; tanımlayabilme, dönem ve biçimlenme özelliklerini yorumlayabilme yeterliliklerinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriğiKagir yapı malzemelerinin (doğal taşlar, toprak esaslı malzemeler ve bağlayıcılar) tanımı; Doğal Taşlar: Taşların sınıflandırılması, türleri, fiziksel, kimyasal özellikleri, geleneksel yöntemle ocaktan çıkarılmaları, geleneksel işlenme yöntemleri, yerine kaldırma, taşçı araç ve gereçleri, taş malzemenin taşıyıcı sistemlerde kullanımı; Pişmiş toprak malzemeler: Kerpiç ve tuğla, özellikleri, üretim yöntemleri, işçiliği; Bağlayıcılar: Metal bağlayıcılar, geleneksel harçlar ve sıvalar, özellikleri, üretim yöntemleri; Geleneksel kagir yapı ve yapı elemanları kavramları, sınıflandırılması; Kagir yapım sistemi ve teknikleri; Kagir yapı birim malzemeleri ile kurgulanan taşıma ve aktarma özelliğine sahip yapı elemanları; Antik dönemden başlayarak temelden örtüye, geleneksel yapılarda kullanılan tüm taşıyıcı-taşıyıcı olmayan elemanlarının ve bileşenlerinin malzeme ve yapım tekniği açısından incelenmesi, işlev, gereç ve biçim özelliklerine göre tiplendirilmesi, detay çözümleri; Zemin özellikleri; Temeller; Kagir duvarlar, Ayak ve sütunlar; Atkı, lento ve kemerler; Kagir döşemeler, Kagir örtüler: kubbe, tonoz; Geçiş elemanları: pandantif, tromp, Türk üçgeni; Geleneksel yapılarda takviye ve destekler; Merdivenler, Çıkmalar; Kapılar ve pencereler, Minareler.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Arkeolojik Mimari’de Taş, Orhan Bingöl, Homer Kitabevi, İstanbul, 2004.
  • Geleneksel Türk Mimarisinde Yapı Sistem ve Elemanları (2 cilt), Hüsrev Tayla, TAÇ Vakfı, İstanbul, 2007.
  • Osmanlı Dönemi Yapı ve Malzeme Terimleri Sözlüğü, Neslihan Sönmez, YEM Yayını, İstanbul, 1997.
  • Türkiye Mermerleri ve İnşaat Taşları, Kemal Erguvanlı, Mustafa Sayar, İTÜ Maden Fakültesi, İstanbul, 1962.
  • Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı (2 Cilt), Ömür Bakırer, ODTÜ, Ankara, 1981.
  • Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, Doğan Hasol, 3. Baskı, Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul, 1988.
  • Osmanlı Anıt Mimarisinde Klasik Yapı Detayları, Fatin Uluengin, Bülent Uluengin vd. YEM, İstanbul, 2010.
  • The Art of Stoneworking, Peter Rockwell, Cambridge University Press, Cambridge, 1993.
  • Osmanlı Mimarisi, Doğan Kuban, YEM Yayını, İstanbul, 2007.
  • Antik Çağda Duvar İşçiliği, Murat Fırat, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, İstanbul, 2016.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Geleneksel kagir yapıyı, sistemini ve teknolojisini bilir.
  2. Kagir yapıda kullanılan malzemeleri ve özelliklerini bilir.
  3. Geleneksel kagir yapı elemanını ve bileşenlerini işlev, gereç ve biçim özellikleri açısından tanıma, inceleme, tanımlayabilme ve yorumlama becerisi kazanır.
  4. Geleneksel kagir yapının veya yapı elemanının tarihi süreç içinde geçirdiği evreleri, değişiklikleri, tahribatları ve malzeme özelliklerini çözümleyebilir.
  5. Kagir yapı elemanlarını dönemsel özelliklerine göre sınıflandırabilir ve tiplendirebilir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Tanışma, dersin tanımı, amaç ve kapsam, başarı koşullarının açıklanması, geleneksel kagir yapı, yapı elemanları, bileşenleri ve malzemeleri hakkında genel bilgi.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
2Kagir yapı malzemelerinin (doğal taşlar, toprak esaslı malzemeler ve bağlayıcılar) tanımı; Doğal Taşlar: Taşların sınıflandırılması, türleri, fiziksel, kimyasal özellikleri, geleneksel yöntemle ocaktan çıkarılmaları, geleneksel işlenme yöntemleri, yerine kaldırma, taşçı araç ve gereçleri, taş malzemenin taşıyıcı sistemlerde kullanımı.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
3Pişmiş toprak malzemeler: Kerpiç ve tuğla, özellikleri, üretim yöntemleri, işçiliği; Bağlayıcılar: Metal bağlayıcılar, geleneksel harçlar ve sıvalar, özellikleri, üretim yöntemleri.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
4Geleneksel kagir yapı ve yapı elemanları kavramları, sınıflandırılması; Kagir yapım sistemi ve teknikleri; kagir yapı birim malzemeleri ile kurgulanan taşıma ve aktarma özelliğine sahip yapı elemanları.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
5Antik dönemden başlayarak temelden örtüye, geleneksel yapılarda kullanılan tüm taşıyıcı-taşıyıcı olmayan elemanlarının ve bileşenlerinin malzeme ve yapım tekniği açısından incelenmesi, işlev, gereç ve biçim özelliklerine göre tiplendirilmesi, detay çözümleri.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
6Zemin özellikleri; Temeller.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
7Kagir duvarlar.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
8Ara Sınav 1
9Atkı, lento ve kemerler.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
10Atkı, lento ve kemerler.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
11Kagir döşemeler, Kagir örtüler, Geçiş Elemanları, Geleneksel yapılarda takviye ve destekler.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
12Merdivenler, Çıkmalar, Kapılar ve Pencereler.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
13Minareler.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
14Yarıyıl boyunca anlatılan tüm konuların genel değerlendirilmesinin yapılması.İlgili yayınlar, araştırma, gözlem
15
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım00
Laboratuar00
Uygulama00
Arazi Çalışması00
Derse Özgü Staj00
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği00
Ödev920
Sunum/Jüri00
Projeler00
Seminer/Workshop00
Ara Sınavlar140
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar00
Uygulama00
Arazi Çalışması00
Sınıf Dışı Ders Çalışması131
Derse Özgü Staj00
Ödev97
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği00
Projeler00
Sunum / Seminer00
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok