Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Çeviribilim ve DisiplinlerarasılıkMTF338224200
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Fransızca Mütercim Tercümanlık Lisans Programı (2018 versiyon)
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimBatı Dilleri ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüAyşe Ayhan
Dersi Veren(ler)Ayşe Ayhan
Asistan(lar)ıMurat Onur Sabaz
Dersin AmacıBu dersin amacı, öğrencileri Çeviribilim ile tanıştırmak ve bu disiplinin diğer bilgi alanlarıyla diyalog içinde geliştiğini göstermektir. Öğrenciler, çeviri kuramı ve uygulamasının dilbilim, edebiyat çalışmaları, kültürel çalışmalar, felsefe, antropoloji, sosyoloji ve sanat gibi disiplinlerle nasıl kesiştiğini inceleyecekler; vaka çalışmaları, kuramsal okumalar ve uygulamalı tartışmalar aracılığıyla, çeviriyi hem disiplinlerarası bir uygulama hem de disiplinlerarası düşünce için bir model olarak eleştirel bir şekilde değerlendireceklerdir.
Dersin İçeriğiÇeviribilim ve disiplinlerarasılık ilişkisi; çeviribilimin disiplinlerarası doğası ve yeni bakış açıları.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ayhan, A. 2025. “Museum of Monologues: Contemporary theatre translating cultural memory into performance as a site of experiential translation”. In M. Campbell and R. Vidal eds. The Translation of Experience: Cultural Artefacts in Experiential Translation London: Routledge.
  • Ayhan, A. 2021. “Kent mekânında bir çeviri biçimi olarak sokak sanatı”. Çeviribilim ve Uygulamaları. 31, ss. 91-107.
  • Ayhan, A, Demirel, E.B. 2018. “Understanding urban intervention as a translational activity: A case of the Yeldeğirmeni neighborhood”. Translation Spaces. 7, ss. 202-218.
  • Bachmann-Medick, Doris. 2016. Cultural Turns: New Orientations in the Study of Culture. Berlin, Boston: De Gruyter.
  • Baker, Mona. 2001. “Translation Studies”. Routledge Encyclopedia of Translation Studies Ed. M. Baker. London-New York. Routledge. 277-280.
  • Bassnett, Susan. 2014. Translation Studies. 4th ed. New York: Routledge.
  • Bassnett, Susan & André Lefevere. 1998. Constructing Cultures: Essays on Literary Translation. Multilingual Matters.
  • Cronin, Michael. 2013.Translation in the Digital Age. New York: Routledge.
  • Cronin, Michael. 2009. Translation Goes to the Movies. New York: Routledge.
  • Derrida, Jacques. 2001. “What Is a ‘Relevant’ Translation?” Translated by Lawrence Venuti, Critical Inquiry 27, no. 2, 174–200.
  • Even-Zohar, Itamar. 1978. “The Position of Translated Literature within the Literary Polysystem.” Poetics Today 11(1): 45–51.
  • Geertz, Clifford. 1973. The Interpretation of Cultures: Selected Essays. New York: Basic Books.
  • Holmes, James S. 1988 (1972). “The Name and Nature of Translation Studies”. Translated!: Papers on Literary Translation and Translation Studies. Amsterdam/Rodopi. 66-88.
  • Inghilleri, Moira. 2016. Translation and Sociology. New York: Routledge.
  • Jakobson, Roman. 1998. “On Linguistic Aspects of Translation”. The Translation Studies Reader. Ed. L. Venuti. Londra ve New York: Routledge. 113-118.
  • Kaindl, Klaus. 2013. “Multimodality and Translation.” In The Routledge Handbook of Translation Studies, ed. Carmen Millán and Francesca Bartrina, London: Routledge, 257–269.
  • Kenny, Dorothy 2017. Electronic Tools for Translators. New York: Routledge.
  • Kress, Gunther. 2010. Multimodality: A Social Semiotic Approach to Contemporary Communication. London: Routledge.
  • Lefevere, André. 1992. Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame. New York: Routledge.
  • Nida, Eugene. 1964. Toward a Science of Translating. Brill.
  • O’Hagan, Minako, ed. 2000. The Routledge Handbook of Translation and Technology. New York: Routledge.
  • Olohan, Maeve. 2000. Intercultural Faultlines: Research Models in Translation Studies. St. Jerome.
  • Niranjana, Tejaswini. 1992. Siting Translation: History, Post-Structuralism, and the Colonial Context. California UP.
  • Simon, Sherry. 2012. Cities in Translation: Intersections of Language and Memory. New York: Routledge.
  • Simon, Sherry. 1996. Gender in Translation. New York: Routledge.
  • Spivak, Gayatri Chakravorty. “The Politics of Translation.” Outside in the Teaching Machine. New York: Routledge.
  • Steiner, George. 1975. After Babel: Aspects of Language and Translation. Oxford University Press.
  • Sturge, Kate. 2009. “Cultural Translation”. Routledge Encyclopedia of Translation Studies. Ed. Mona Baker ve Gabriela Saldanha. New York: Routledge.
  • Tymoczko, Maria. 2007. Enlarging Translation, Empowering Translators. St. Jerome.
  • Venuti, Lawrence. 2012. The Translation Studies Reader. 3rd ed. New York: Routledge.
  • von Flotow, Luise. 2016. Translation and Gender: Translating in the Era of Feminism. New York: Routledge.
  • Wolf, Michaela. 2010. The Sociology of Translation. New York: Routledge.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, 1. Çeviribilimin gelişimini ve disiplinlerarası doğasını kavrayabileceklerdir.
  2. Çeviribilim ile ilgili disiplinler arasındaki bağlantıları belirleyip açıklayabileceklerdir.
  3. Çeviribilim alanındaki temel metinler ve tartışmalara eleştirel bakış açısı geliştirebileceklerdir.
  4. Çeviri sorunlarını disiplinlerarası bakış açısıyla irdeleyebileceklerdir.
  5. Çevirinin hem uygulamalı hem kuramsal boyutlarına ilişkin düşünsel bir anlayış geliştirebileceklerdir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Konu Anlatımı: Çeviribilim nedir? Sınıf-içi Tartışma: • Temel kavramlar, tanımlar, disiplinin kapsamı • Çeviribilimin akademik bir alan olarak tarihçesi• Holmes, James S. 1988 (1972). “The Name and Nature of Translation Studies”. Translated!: Papers on Literary Translation and Translation Studies. Amsterdam/Rodopi. 66-88. • Baker, Mona. 2001. “Translation Studies”. Routledge Encyclopedia of Translation Studies Ed. M. Baker. London-New York. Routledge. 277-280.
2Konu Anlatımı: Disiplin ve Disiplinlerarasılık Sınıf-içi Tartışma: • Disiplinlerarasılıktan ne anlamalıyız? • Çeviribilim: “disiplinlerarası bir disiplin” • Bassnett, Susan. 2014. Translation Studies. 4th ed. New York: Routledge. • Lefevere, André. 1992. Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame. New York: Routledge.
3Konu Anlatımı: Çeviri ve Dilbilim Sınıf-içi Tartışma: • Dilbilimsel yaklaşımlar • Alana katkıları ve sınırlılıkları• Jakobson, Roman. 1998. “On Linguistic Aspects of Translation”. The Translation Studies Reader. Ed. L. Venuti. Londra ve New York: Routledge. 113-118. • Nida, Eugene. 1964. Toward a Science of Translating. Brill.
4Konu Anlatımı: Çeviri ve Edebiyat Sınıf-içi Tartışma: • Yeniden yazım olarak çeviri • Edebiyat ve çoğul dizge kuramının rolü Kısa Sınav 1 (15 dk.): Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması• Even-Zohar, Itamar. 1978. “The Position of Translated Literature within the Literary Polysystem.” Poetics Today 11(1): 45–51. • Lefevere, André. 1992. Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame. New York: Routledge.
5Konu Anlatımı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Sınıf-içi Tartışma: • Kültür dönemeci • İdeoloji, güç, temsiliyet• Bassnett, Susan & André Lefevere. 1998. Constructing Cultures: Essays on Literary Translation. Multilingual Matters. • Olohan, Maeve. 2000. Intercultural Faultlines: Research Models in Translation Studies. St. Jerome.
6Konu Anlatımı: Çeviri ve Flsefe Sınıf-içi Tartışma: • Yorumbilim ve yapısöküm • Anlam, eşdeğerlik ve etik • Derrida, Jacques. 2001. “What Is a ‘Relevant’ Translation?” Translated by Lawrence Venuti, Critical Inquiry 27, no. 2, 174–200. • Steiner, George. 1975. After Babel: Aspects of Language and Translation. Oxford University Press. • Venuti, Lawrence. 2012. The Translation Studies Reader. 3rd ed. New York: Routledge.
7Konu Anlatımı: Çeviri ve Antropoloji/Etnografi Sınıf-içi Tartışma: • Geertz’in “Thick Description” ve antropolojik dönüş • Kültür çevirisi, etnografik anlatılar Kısa sınav 2 (15 dk.): Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması• Bachmann-Medick, Doris. 2016. Cultural Turns: New Orientations in the Study of Culture. Berlin, Boston: De Gruyter. • Geertz, Clifford. 1973. The Interpretation of Cultures: Selected Essays. New York: Basic Books. • Sturge, Kate. 2009. “Cultural Translation”. Routledge Encyclopedia of Translation Studies. Ed. Mona Baker ve Gabriela Saldanha. New York: Routledge.
8Ara Sınav 1
9Konu Anlatımı: Çeviri ve Sosyoloji Sınıf-içi Tartışma: • Bourdieu ve sosyolojik yaklaşımlar • Çevirmen/Eyleyen, alan kuramı, ağlar• Inghilleri, Moira. 2016. Translation and Sociology. New York: Routledge. • Wolf, Michaela. 2010. The Sociology of Translation. New York: Routledge.
10Konu Anlatımı: Çeviri ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Sınıf-içi Tartışma: • Feminist çeviri kuramı • Toplumsal cinsiyet, dil, güç, görünürlük • Kısa sınav 3 (15 dk.): Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması• Simon, Sherry. 1996. Gender in Translation. New York: Routledge. • von Flotow, Luise. 2016. Translation and Gender: Translating in the Era of Feminism. New York: Routledge.
11Konu Anlatımı: Çeviri ve Sömürgecilik Sonrası Çalışamlar Sınıf-içi Tartışma: • Çeviri, sömürgecilik, direniş • Melezlik• Niranjana, Tejaswini. 1992. Siting Translation: History, Post-Structuralism, and the Colonial Context. California UP. • Spivak, Gayatri Chakravorty. “The Politics of Translation.” Outside in the Teaching Machine. New York: Routledge. • Tymoczko, Maria. 2007. Enlarging Translation, Empowering Translators. St. Jerome.
12Konu Anlatımı: Çeviri ve Medya/Çok Modluluk Sınıf-içi Tartışma: • Görsel-işitsel çeviri, altyazı, dublaj, video oyunları • Çokmodlu yaklaşımlar• Cronin, Michael. 2009. Translation Goes to the Movies. New York: Routledge. • Kaindl, Klaus. 2013. “Multimodality and Translation.” In The Routledge Handbook of Translation Studies, ed. Carmen Millán and Francesca Bartrina, London: Routledge, 257–269. • Kress, Gunther. 2010. Multimodality: A Social Semiotic Approach to Contemporary Communication. London: Routledge.
13Konu Anlatımı: Çeviri ve Sanat/Mimarlık Sınıf-içi Tartışma: • Sanatta çeviri • Çeviri şehirler Sınıf İçi Uygulama: Görsel sanatlar, müzik, mimarlık üzerine vaka çalışmaları Kısa sınav 4 (15 dk.): Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması• Ayhan, A. 2021. “Kent mekânında bir çeviri biçimi olarak sokak sanatı”. Çeviribilim ve Uygulamaları. 31, ss. 91-107. • Ayhan, A, Demirel, E.B. 2018. “Understanding urban intervention as a translational activity: A case of the Yeldeğirmeni neighborhood”. Translation Spaces. 7, ss. 202-218. • Simon, Sherry. 2012. Cities in Translation: Intersections of Language and Memory. New York: Routledge.
14Konu Anlatımı: Çeviri ve Teknoloji Sınıf-içi Tartışma: • Makine çevirisi, CAT araçları, yapay zekâ • Bilişim teknolojileri ve bilişsel bilimlerle disiplinlerarası ilişkiler• Kenny, Dorothy 2017. Electronic Tools for Translators. New York: Routledge. • O’Hagan, Minako, ed. 2000. The Routledge Handbook of Translation and Technology. New York: Routledge.
15Konu Anlatımı: Temel kavramların tekrarı Sınıf-içi Uygulama: Öğrenci sunumları• Cronin, Michael. 2013.Translation in the Digital Age. New York: Routledge. • Tymoczko, Maria. 2007. Enlarging Translation, Empowering Translators. St. Jerome.
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım145
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği45
Ödev
Sunum/Jüri00
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar250
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati144
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması143
Derse Özgü Staj
Ödev00
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği41
Projeler
Sunum / Seminer00
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)18
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)114
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok