Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Çeviri Sosyolojisinde Temel YaklaşımlarMTFXXXX37.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Batı Dil. ve Edeb. ABD Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimBatı Dilleri ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüZeynep Süter Görgüler
Dersi Veren(ler)Zeynep Süter Görgüler
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıDisiplinlerarası yaklaşımlar ışığında, çeviribilim alanının sosyoloji alanıyla kurduğu ilişkiselliğe dikkat çekmek. Çevirinin, kültürel/toplumsal örüntü ağları içerisinde gerçekleşen ve topluma dokunan bir eylem biçimi olduğunu ortaya koymak. Çevirinin, çevirmen ile birlikte çoklu aktörlerin/kurumların ve çoklu mekanizmaların bir arada işlediği toplumsal bir üretim süreci olduğunu, kaynak-erek metin uygulamaları odağında tartışmaya açmak.
Dersin İçeriğiToplumsalın, çeviri alanını ve çevirmen kimliğini yeniden inşa ettiğine tanıklık edilmesi. Bu doğrultuda, çeviri ürünün üretilme ve tüketilme süreçlerinin, çeviri-sosyoloji ilişkisi çerçevesinde tartışılması. Kültürel/toplumsal üretim koşullarının, çevirmen ve diğer aktörlerin stratejileri üzerindeki izdüşümlerinin, kaynak-erek ürün ilişkiselliği odağında, disiplinlerarası yaklaşımlar temel alınarak araştırılması. Bunun sonucunda, çeviri eylemini kuran toplumsal ilişki ağlarının, çeviribilim alanındaki öneminin vurgulanması.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Demirel Bogenç, E. (2021). “Çeviride Sosyolojik Dönemeç ve Aktörler”, İletişim ve Medya Bağlamında Çevirmen Başvuru Kitabı, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları: Ankara, ss. 79-111.
  • Batumlu, Z. D. & Demirel Bogenç, E. (2019). “Nazmi Ağıl’ın Canterbury Hikâyeleri Çevirisine Çeviri Sosyolojisi Bağlamında Bir Bakış”, Turkish Studies 14(6), ss. 3037-3058.
  • Esgin, A. & Çeğin, G. (2018). Gündelik Hayat Sosyolojisi: Temalar, Sorunsallar ve Güzergahlar. İstanbul: Phoenix Yayınevi.
  • Görgüler, Z. (2017). “Çeviri sosyolojisi ekseninde Türkiye’de Lafonten çevirilerinin dolaşımını okumak”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12/30, ss. 175-187.
  • Demirel Bogenç, E. (2014). “Çevirinin Bourdieu Sosyolojisiyle Yapılanan Yüzü. Çeviri Sosyolojisi”, Cogito Pierre Bourdieu 76, Yapı Kredi Yayınları, ss. 402-416.
  • Demirel Bogenç, E., (2012). “Essai d’un cadre réflexif bourdieusien pour le bon sens en traduction en Turquie”, Synergies Turquie (5), ss.165-173.
  • Sapiro, G. (2009). Les contradictions de la globalisation éditoriale. Paris: Nouveau Monde Editions.
  • Sapiro, G. (2008). Normes de traduction et contraintes sociales, Beyond Descriptive Translation Studies: Investigations in homage to Gideon Toury. Amsterdam: Benjamins Translation Library.
  • Bourdieu, P. & Wacquant, L. (2007). Düşünümsel Bir Antropoloji için Cevaplar. (Çev. Nazlı Ökten). İstanbul: İletişim.
  • Sapiro, G. & Heilbron, J. (2007). “La traduction comme vecteur des échanges culturels internationaux”, Circulation des livres de littérature et de sciences sociales et évolution de la place de la France sur le marché mondial de l’édition de 1980 à 2004. Paris: CNRS Éditions.
  • Heilbron, J. & Sapiro, G. (2007). “Outline for a sociology of translation. Current issues and future prospects”, Benjamins Translation Library, ss. 74-93.
  • Gambier, Y. (2007). “Réseaux de traducteurs/interprètes bénévoles”, Meta 52 (4), ss. 658-672.
  • Gambier, Y. (2006). Pour une socio-traduction, Translation Studies at the Interface of Disciplines. Amsterdam: John Benjamins.
  • Gouanvic, J. M. (2005). “A Bourdieusian theory of translation, or the coincidence of practical instances: Field, “habitus, capital and illusio‟, The Translator 11(2), ss. 147-166.
  • Bourdieu, P. & Wacquant, L. (2003). Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar. İletişim Yayınları: İstanbul.
  • Gouanvic, J.-M. (1999). Sociologie de la traduction. Arras: Artois Presses Université.
  • Heilbron, J. (1999). “Towards a Sociology of Translation. Book Translations as a Cultural World-System”, European Journal of Social Theory 2(4), ss. 429-44.
  • Chesterman, A. (2006). “Questions in the sociology of translation”, Benjamins Translation Library, ss. 68-9.
  • Simeoni, D. (1998). “The Pivotal Status of the Translator’s Habitus”, Target (10), ss. 45-73.
  • Bourdieu, P. (1995). Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine. (Çev. Hülya Tufan). Kesit Yayıncılık: İstanbul.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenciler, çeviri alanıyla sosyoloji alanı arasındaki disiplinlerarası ilişkiye yönelik bilinç geliştirecektir.
  2. Öğrenciler, kültürel/toplumsal örüntü ağlarının çeviri pratiğini ve çevirmen kimliğini nasıl yeniden inşa ettiğine ilişkin farkındalık kazanacaktır.
  3. Öğrenciler, çeviri ürünün üretilme ve tüketilme koşullarını çeviri sosyolojisindeki temel yaklaşımlar odağında sorgulama yetisi kazanacaktır.
  4. Öğrenciler, kültürel/toplumsal değişkenlerin çevirmen ve diğer aktörlerin stratejileri üzerindeki izdüşümlerine yönelik, kaynak-erek ürün ilişkiselliği çerçevesinde tartışma becerisi geliştirecektir.
  5. Öğrenciler, çeviribilim alanında yaşanan toplumsal açılıma yönelik kuram-uygulama perspektifinden hareketle bilgi sahibi olacaktır.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2-----
PÇ-3-----
PÇ-4-----
PÇ-5-----
PÇ-6-----
PÇ-7-----
PÇ-8-----
PÇ-9-----
PÇ-10-----
PÇ-11-----
PÇ-12-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Sosyolojik düşüncenin temel çerçevesi: Yaklaşımlar ve yöntemler (1)Kaynak kitaplar ve makaleler
2Sosyolojik düşüncenin temel çerçevesi: Yaklaşımlar ve yöntemler (2)Kaynak kitaplar ve makaleler
3Çeviribilim alanında kültürel/sosyolojik dönemeç: Disiplinlerarası ilişkilendirmeler (1)Kaynak kitaplar ve makaleler
4Çeviribilim alanında kültürel/sosyolojik dönemeç: Disiplinlerarası ilişkilendirmeler (2)Kaynak kitaplar ve makaleler
5Çeviri sosyolojisine giriş: Alan, habitüs, aktör, sermaye, özdüşünümsellik vb. kavramların araştırılmasıKaynak kitaplar ve makaleler
6Çeviri sosyolojisinde temel yaklaşımlar: Çeviri ürünün üretilmesi/dolaşımı/tüketilmesi ve kültürel/toplumsal koşullar/kısıtlar (1)Kaynak kitaplar ve makaleler
7Çeviri sosyolojisinde temel yaklaşımlar: Çeviri ürünün üretilmesi/dolaşımı/tüketilmesi ve kültürel/toplumsal koşullar/kısıtlar (2)Kaynak kitaplar ve makaleler
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Çeviri sosyolojisinde temel yaklaşımlar: Çevirmenler, editörler, yayınevleri, diğer aktörler ve çeviri stratejileri(1)Kaynak kitaplar ve makaleler
10Çeviri sosyolojisinde temel yaklaşımlar: Çevirmenler, editörler, yayınevleri, diğer aktörler ve çeviri stratejileri(2)Kaynak kitaplar ve makaleler
11Çeviri sosyolojine ilişkin yaklaşımlar odağında kaynak-erek ürün çözümlemesi (Uluslararası örnekler) Kaynak kitaplar ve makaleler
12Çeviri sosyolojine ilişkin yaklaşımlar odağında kaynak-erek ürün çözümlemesi (Türkiye’den örnekler) Kaynak kitaplar ve makaleler
13Saha uygulamaları (1)Kaynak kitaplar ve makaleler
14Saha uygulamaları (2)Kaynak kitaplar ve makaleler
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım130
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev130
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması1310
Derse Özgü Staj
Ödev120
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)116
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok