Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Nükleer SpektroskopiFIZ112935300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin Diliİngilizce, Türkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Fizik Lisans Programı (%30 İngilizce)
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimFizik Bölümü
Dersin KoordinatörüÖzgür Akçalı
Dersi Veren(ler)Özgür Akçalı
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin sonunda öğrenciler: Nükleer spektroskopi teknikleri ve uygulamaları hakkında derin bir anlayış geliştirecekler. Spektroskopik yöntemleri kullanarak nükleer enerji seviyelerini, geçişleri ve bozunma süreçlerini analiz edecekler. Gama ışını, alfa, beta ve nötron spektrometreleri dahil olmak üzere çeşitli spektroskopik cihazlardan gelen verileri çalıştırmayı ve yorumlamayı öğrenecekler. Nükleer spektroskopi tekniklerini nükleer fizik, astrofizik ve malzeme bilimi gibi alanlarda uygulayacaklar. Deneysel sonuçları değerlendirecekler ve bulguları bilimsel bir formatta sunacaklar.
Dersin İçeriğiYüklü ve Yüksüz parçacıkların algılanmasında kullanılan nükleer ölçüm sistemleri, bu sistemlerin çalışma prensipleri, kalibrasyonu veri toplama ve enerji tayflarının değerlendirilmesi.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Measurement and Detection of Radiation, Nicholas Tsoulfanidis. Taylor&Francis, Washington(1995)
  • Radiation Detection and Measurements Glen F. Knoll., John Willey&Sons (1979) ISBN: 978-1119345262
  • Introductory Nuclear Physics Keneth S. Krane., John Willey&Sons (1979) ISBN: 978-0471805533
  • Techniques for Nuclear and Particle Physics Experiments, William R. Leo, ISBN: 978-3642082425
  • The Physics of Gamma-Ray Spectroscopy, Mark L. McConnell, ISBN: 978-1108489440
  • Nuclear and Radiochemistry, Jens-Volker Kratz and Karl Heinrich Lieser, ISBN: 978-3527329014
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Nükleer spektroskopinin prensiplerini ve farklı radyasyon tespit tiplerini açıklar.
  2. Temel nükleer bozunma süreçlerini ve bunların karakteristik spektroskopik imzalarını belirler ve açıklar.
  3. Spektroskopik ekipmanları çalıştırır ve modern yazılım araçlarını kullanarak veri analizi gerçekleştirir.
  4. Enerji seviyelerini, yarı ömürleri ve nükleer yapı bilgilerini belirlemek için nükleer spektrumları yorumlar.
  5. Bilim ve endüstrideki gerçek dünya problemlerini çözmek için nükleer spektroskopi tekniklerini uygular.
  6. Deneysel sonuçları eleştirel bir şekilde değerlendirir ve iyi desteklenmiş sonuçlar sunar.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5DÖÇ-6
PÇ-135----
PÇ-2--444-
PÇ-3----4-
PÇ-4--444-
PÇ-5----4-
PÇ-6------
PÇ-7------
PÇ-8------
PÇ-9----4-
PÇ-10------
PÇ-11------
PÇ-12--4---
PÇ-13---444
PÇ-143-5---
PÇ-154-54-4
PÇ-16------
PÇ-17--4---
PÇ-18------
PÇ-19-----4
PÇ-20-----4
PÇ-21------
PÇ-22-----4
PÇ-23----3-
PÇ-24------
PÇ-25-----4
PÇ-2643----
PÇ-27----3-
PÇ-282-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Enerji Spektrumunun Tanımı, İntegral Spektrum ve Diferansiyel Spektrum Ölçümü, Darbe Yüksekliği Dağılımı ve Enerji SpektrumuBölüm 9. Spektroskopiye Giriş
2Bir Ölçüm Sisteminin Enerji Çözünürlüğü, Çok Kanallı Analizör ve Çok Kanallı Analizörün Kalibrasyonu DENEY: Çok kanallı analizör ile Cs137 ve Co60 ölçümleriBölüm 9. Spektroskopiye Giriş
3Dedektörde Enerji Birikimi Modları, X-Ray ve γ-Ray Dedektörlerinin VerimliliğiBölüm 12. Foton (γ-Işını ve X-Işını) Spektroskopisi
4NaI(Tl) Sintilasyon Dedektörleri ile Fotonların Tespiti, Ge Dedektörleri ile Gamaların Tespiti,Bölüm 12. Foton (γ-Işını ve X-Işını) Spektroskopisi
5Gama Spektrometresi Olarak Si(Li) Dedektörü, CdTe, CZT, HgI2, LaBr ve LaCl2 Dedektörleri ile X Işınlarının Tespiti DENEY: XRF ile 316 Paslanmaz çelik karakteristik x-ışını ölçümleriBölüm 12. Foton (γ-Işını ve X-Işını) Spektroskopisi
6Enerji Dağınıklığı, Elektron SpektroskopisiBölüm 13. Yüklü Parçacık Spektroskopisi
7Alfa, Proton, Döteron ve Triton SpektroskopisiBölüm 13. Yüklü Parçacık Spektroskopisi
8Ara Sınav 1
9Ağır İyon (Z > 2) SpektroskopisiBölüm 13. Yüklü Parçacık Spektroskopisi
10Uçuş Süresi Spektrometresi, Dedektör Teleskoplar, Konuma Duyarlı DedektörlerBölüm 13. Yüklü Parçacık Spektroskopisi
11(n, Yüklü Parçacık) Reaksiyonuyla Nötron TespitiBölüm 14. Nötron Tespiti ve Spektroskopi
12Fisyon Odaları, Folyo Aktivasyonuyla Nötron TespitiBölüm 14. Nötron Tespiti ve Spektroskopi
13Proton Geri Tepmesiyle Nötron Enerji Spektrumunun Ölçülmesi, Eşik Aktivasyon Reaksiyonları Kullanılarak Hızlı Nötronların TespitiBölüm 14. Nötron Tespiti ve Spektroskopi
14Kristal Spektrometre, Uçuş Süresi (TOF) Yöntemi, Dengelenmiş İyon Odaları, Kendinden Güç Alan Nötron Dedektörleri ile Nötron Enerjisi ÖlçümüBölüm 14. Nötron Tespiti ve Spektroskopi
15Uygulama veya Konu Tekrarı
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev220
Sunum/Jüri110
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati143
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması142
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer225
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)115
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)115
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarBilgisayar destekli analiz teknikleri kullanılır. Paket programlardan ve C++ Framework (ROOT) kullanımı gerekir.