Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
İslam Eğitim Kurumları TarihiEFT511637.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüZorunlu @ Eğitimi Bilimleri ABD Eğitimin Felsefesi, Sosyal ve Tarihi Temelleri Tezli Yüksek Lisans Programı
Zorunlu @ Eğitimi Bilimleri ABD Eğitimin Felsefesi, Sosyal ve Tarihi Temelleri Yüksek Lisans Programı (Tezsiz)
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimEğitim Bilimleri Bölümü
Dersin KoordinatörüMustafa Gündüz
Dersi Veren(ler)
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıDinler, ideolojiler, felsefeler ya da güçlü/iddialı düşünce sistemleri varlıklarını sürdürebilmek için eğitim kurumlarına ve eğitimcilere ihtiyaç duyar. 7. Yüzyılda ortaya çıkan İslam da varlığını sürdürebilmek için başta cami olmak üzere, sıbyan mektepleri, medreseler, tekkeler, zaviyeler vb. mekânlar ihdas ederek kendine ait ilimleri, davranışları, inançları mensuplarına farklı düzeylerde öğretmeye devam etmiştir. Süreç içerisinde özellikle medreseler vakıflarla bütünleşerek hayli karmaşık ve etkili eğitim kurumu haline gelmiştir. Bunun yanında İslam’ın tasavvufi yönüne ağırlık veren tekke ve zaviyeler de önemli eğitim kurumları olmuştur. Bu dersin amacı başlangıçtan itibaren önde gelen İslâm eğitimci ve ahlakçılarını ve onların eserlerini tanımak, anlamaktır. İkinci olarak ise yine başta medreseler olmak üzere, sıbyan mektepleri camiler, mescitler, ribatlar gibi mekânların İslam eğitim öğretim tarihindeki yeri, önemi ve bu güne bıraktığı mirası anlamaya çalışmak olacaktır.
Dersin İçeriğiİslam orta çıkmasından itibaren kendi eğitim kurumlarını da inşa etmeye başlamıştır. Dersi içeriği başlangıçtan bu güne, Müslüman kültür, toplum ve devletlerde ortaya çıkmış eğitim kurumlarını tanımaktır. Bu bağlamda, farklı bölgelerdeki eğitim kurumları, eğitim pratikleri ve eğitimciler üzerinde durulacaktır. Sıbyan mektepleri, medreseler, tekkeler ve zaviyeler ile diğer tasavvufi eğitim kurumları ile kütüphaneler, kahvehaneler gibi bilgi mobilizasyonu sağlayan kurumlar dersin içeriği arasındadır.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ahmet Çelebi, İslam Eğitim Öğretim Tarihi, İstanbul, 1983
  • Nakip el Attas, İslami Eğitim, İstanbul 1991.
  • Holger Daun, Handbook of islamic Education, London, 2018.
  • Berkey, Jonathan Porter. The Transmission of Knowledge in Medieval Cairo: A Social Historyof Islamic Education. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1992.
  • Chamberlain, Michael. Knowledge and Social Practice in Medieval Damascus, 1190–1350. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2002.
  • Cochran, Judith. Democracy in the Middle East: The Impact of Religion and (Form No: FR-0315; Revizyon Tarihi: 02.07.2015; Revizyon No:04) Sayfa: 2/7 Education. Lanham, MD: Lexington Books, 2013.
  • Hefner, Robert W., and Muhammad Qasim Zaman, eds. Schooling Islam: The Culture and Politics of Modern Muslim Education. Princeton, NJ: Princeton University Press, 2007.
  • Morrison, Heidi. Childhood and Colonial Modernity in Egypt. London: Palgrave, 2015.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. İslam’ın ortaya çıktığı ilk zamanlarda eğitim ve bilgi hakkında genel bilgi edinir.
  2. Bir dinin, kültürün yaşayabilmesi için gerekli eğitim kurumları ortamları hakkında bilgi edinir.
  3. Medreselerin ve sıbyan mekteplerinin ortaya çıkışı hakkında bilgi edinir.
  4. İlk müslüman devletlerinde eğitim kurumları hakkında bilgi edinir.
  5. Selçuklu ve Osmanlı eğitim kurumlarınının özgünlüğü hakkında farkındalık kazanır.
  6. Dünyanın farklı bölgelerindeki müslüman toplumların modern zamanda ürettikleri eğitim kurumları hakkında bilgi edinir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5DÖÇ-6
PÇ-1------
PÇ-2------
PÇ-3------
PÇ-4------
PÇ-5------

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1İslam’ın ilk zamanlarında bilgi ve eğitimİlgili okumalar
2Sıbyan mekteplerinin ortaya çıkışıİlgili okumalar
3Medreselerin ortaya çıkışı ve yayılışıİlgili okumalar
4Müslüman Orta Doğuda farklı kültürler ve farklı eğitim ortamlarıİlgili okumalar
5Eyyubi eğitim kurumlarıİlgili okumalar
6Memluk eğitim kurumlarıİlgili okumalar
7Selçuklu devletinde eğitim kurumlarıİlgili okumalar
8Ara Sınav 1
9Hindistan Müslüman eğitim kurumlarıİlgili okumalar
10Müslüman Afrika eğitim kurumlarıİlgili okumalar
11Türkistan bölgesi eğitim kurumlarıİlgili okumalar
12Uzakdoğu Müslüman ülkeleri eğitim kurumlarıİlgili okumalar
13Modern dünyada Müslümanlar ve eğitim kurumları 1İlgili okumalar
14Modern dünyada Müslümanlar ve eğitim kurumları 2İlgili okumalar
15Modern dünyada Müslümanlar ve eğitim kurumları 3İlgili okumalar
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri230
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati153
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması155
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer230
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)140
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok