Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Serbest Radikaller ve Karbanyonların KimyasıKIM550537.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Kimya ABD Kimya Yüksek Lisans Programı (İngilizce)
Seçmeli @ Kimya ABD Organik Kimya Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimKimya Bölümü
Dersin KoordinatörüÇiğdem YOLAÇAN
Dersi Veren(ler)Çiğdem YOLAÇAN, Feray AYDOĞAN
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıDersin amacı; yapı-reaktivite ilişkilerini, organik reaksiyonlarda oluşan radikal ve karbanyon gibi araürünleri ve bunların organik reaksiyon mekanizmalarındaki öneminin öğrenilmesidir.
Dersin İçeriğiSerbest Radikallere Giriş, Radikallerin Oluşumu, Radikalik Reaksiyonların Türleri ve Özellikleri,Radikal İyonlar: Radikal anyonlar Radikal katyonlar Karbenler ve Nitrenler, Karbanyonlara giriş, Karbanyonların Stereokimyası; Bazlık kuvvetleri , Nükleofilik Özellikleri ve Kararlılıkları, Enolat iyonlarının oluşumları, Enolat iyonlarının oluşumunda regio ve streoseçicilik, alfa hidrojen atomlarının asidliği, Enolat iyonlarının kararlılıkları, Karbanyonlar üzerinden gerçekleşen reaksiyonlar, Enolat İyonlarının Karbonil Bileşikleri ile Verdiği Reaksiyonlar, Karbanyonik özellik gösteren organometalik bileşikler (Grignard reaktifi, kupratlar) ve sentezde kullanımı, Karbanyonlar üzerinden gerçekleşen çevrilme reaksiyonları
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ders notları
  • Radical Reactions in Organic Synthesis, S.Z.Zard, Oxford University Press, New York, 2003.
  • Carbanion Chemistry Structures and Mechanisms, E.Buncel, J.M.Dust, Oxford University Press, Washington, 2003.
  • Reactive Intermediates, C.J.Moody, G.H.Whitham, Oxford University Press, New York, 1997.
  • Balcı, M., ‘Reaksiyon Mekanizmaları, Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara, 2008
  • Advanced Organic Chemistry Reaction Mechanisms, R. Bruckner, Harcourt Academic Press, USA, 2002
  • Free Radicals in Organic Chemistry, J.Fossey, D.Lefort, J.Sorba, Wiley Publishers, Belgium, 1995.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Organik moleküllerde yapı-reaktivite ilişkisini kurabilir.
  2. Araürünlerin organik reaksiyonlardaki önemini açıklayabilir.
  3. Karbanyon ve radikaller üzerinden yürüyen reaksiyonların mekanizmalarını yazabilir.
  4. Uygun karbanyonik ve radikal araürünleri kullanacak şekilde retrosentetik analizle hedef molekülleri inceleyebilir.
  5. Serbest radikalleri kararlılıkları, kinetikleri ve bağ dissosiyasyon enerjileri açısından tanımlayabilir.
  6. Karbanyonları kararlılıkları, kinetikleri ve stereokimyaları açısından açıklayabilir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5DÖÇ-6
PÇ-1------
PÇ-2------
PÇ-3------
PÇ-4------
PÇ-5------
PÇ-6------
PÇ-7------
PÇ-8------
PÇ-9------
PÇ-10------
PÇ-11------
PÇ-12------

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Serbest Radikallere giriş: Tanımı; Yapısı ve Stereokimyasıİlgili konuların okunması ve literatür araştırması
2Radikallerin Oluşumu, Radikal başlatıcılar, Radikal engelleyiciler, Uzun Ömürlü Radikaller, Trifenilmetil radikalleri Diğer uzun ömürlü radikallerİlgili konuların okunması ve literatür araştırması
3Radikalik Reaksiyonların Türleri ve Özellikleri: Birleşme; Aromatik substitusyon; Ayrılma İlgili konuların okunması ve literatür araştırması
4Çoklu bağlara katılma, Çevrilme; Parçalanma; Yer değiştirme; Disproporsiyonlaşma; Otooksidasyonİlgili konuların okunması ve literatür araştırması
5Radikal İyonlar Radikal anyonlar Radikal katyonlar Karbenler ve Nitrenler, Karbenler: hazırlanması; yapısı; reaksiyonlarıİlgili konuların okunması ve literatür araştırması
6Karbanyonlara giriş:Tanımı; Oluşumları;Karbanyonların Stereokimyasıİlgili konuların okunması ve literatür araştırması
7Karbanyonlara giriş:Tanımı; Oluşumları;Karbanyonların Stereokimyası İlgili konuların okunması ve literatür araştırması
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Karbanyonların Bazlık kuvvetleri , Nükleofilik Özellikleri ve Kararlılıkları İlgili konuların okunması ve literatür araştırması
10Enolat iyonlarının oluşumları, Enolat iyonlarının oluşumunda regio ve stereoseçicilik, alfa hidrojen atomlarının asidliği, Enolat iyonlarının kararlılıkları İlgili konuların okunması ve literatür araştırması
11Karbanyonlar üzerinden gerçekleşen reaksiyonlar: Substitusyon reaksiyonları, Ketonların ve aldehidlerin halojenlendirilmesi; Karboksilik asidlerin brominasyonu İlgili konuların okunması ve literatür araştırması
12Karbanyonlar üzerinden gerçekleşen reaksiyonlar: Haloform reaksiyonu; Selenenilasyon (Enon sentezi); Alkilasyonu (Malonik ve asetoasetik ester sentezleri)İlgili konuların okunması ve literatür araştırması
13Enolat İyonlarının Karbonil Bileşikleri ile Verdiği Reaksiyonlar: Aldol reaksiyonları; Knoevenagel, Claisen ve Dieckmann kondenzasyonları; Michael reaksiyonu ve Robinson annulasyonu İlgili konuların okunması ve literatür araştırması
14Karbanyonik özellik gösteren organometalik bileşikler (Grignard reaktifi, kupratlar) ve sentezde kullanımıİlgili konuların okunması ve literatür araştırması
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev210
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar150
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması137
Derse Özgü Staj
Ödev220
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)125
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok