Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Toplum Çevirmenliği ve BudunyöntembilimBDE610537.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiDoktora
Dersin TürüSeçmeli @ Batı Dil. ve Edeb. ABD Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Doktora Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimBatı Dilleri ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüNilüfer Alimen
Dersi Veren(ler)Nilüfer Alimen
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu ders, doktora öğrencilerine toplum çevirmenliği alanında ileri düzeyde kuramsal, etik ve uygulamalı bir bakış açısı kazandırmayı amaçlamaktadır. Ders kapsamında öğrenciler, toplum çevirmenliğinin tıp, hukuk, eğitim ve sosyal hizmet gibi kamu hizmeti alanlarındaki işlevini ele alacak; çevirmenlerin karşılaştığı dilsel, kültürel ve etik zorlukları eleştirel bir perspektifle analiz edeceklerdir. Ayrıca, etnometodolojiden hareketle, çeviri etkileşimlerinin gündelik pratikler içinde nasıl yapılandığı ve toplumsal düzenin çeviri yoluyla nasıl üretildiği tartışılacaktır.
Dersin İçeriğiToplum çevirmenliğine ilişkin kuramsal çerçeveler, temel kavramlar ve yöntemsel yaklaşımlar. Sağlık, hukuk, eğitim ve sosyal hizmet gibi kamusal alanlarda çevirmenlik uygulamaları. Kurumsal söylemde dilsel aracılık, güç eşitsizlikleri ve çevirmenin konumlanışı. Yüz yüze çeviri etkileşimlerinde kültürel aracılık ve etik karar verme süreçleri. Etnometodolojik yaklaşımlar doğrultusunda çeviri etkileşimlerinde sıralı yapı, dönüşümlü konuşma ve etkileşim düzeninin çözümlenmesi. Mesleki normlar, kurumsal beklentiler ve sosyokültürel dinamikler bağlamında özgün çeviri verilerinin analizi.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Alimen, N. (2018). Toplum çevirmenliğine genel bir bakış ve eğitime yönelik yöntem arayışları. In S. Taş (Ed.), Çeviribilimde güncel tartışmalardan kavramsal sorgulamalara (pp. 249–270). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Angelelli, C. V. (2004). Medical interpreting and cross-cultural communication. Cambridge University Press.
  • Baraldi, C., & Gavioli, L. (2012). Coordination in interpreter-mediated interaction. Interpreting, 14(2), 235–257.
  • Hale, S. (2005). The discourse of court interpreting: Discourse practices of the law, the witness and the interpreter. Amsterdam: John Benjamins.
  • Heritage, J. (1984). Garfinkel and ethnomethodology. Cambridge: Polity Press.
  • Heritage, J. (1995). Conversation analysis: Methodological aspects. In U. M. Quasthoff (Ed.), Aspects of oral communication (pp. 391–418). Berlin: De Gruyter.
  • Tipton, R., & Furmanek, O. (2016). Dialogue interpreting: A guide to interpreting in public services and the community. Routledge.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Toplum çevirmenliğine ilişkin temel kuramsal yaklaşımları, etik ilkeleri ve uygulama alanlarını açıklar.
  2. Kamu hizmeti bağlamlarında çevirmenin rolünü ve karşılaştığı sosyokültürel güç dinamiklerini eleştirel bir şekilde değerlendirir.
  3. Çeviri etkileşimlerinde dönüşümlü konuşma (turn-taking) yapılarının analizini yapar ve bu analizleri yorumlar.
  4. Kurumsal söylem, müdahale, tarafsızlık ve dayanışma gibi kavramları, özgün vaka örnekleri üzerinden tartışır.
  5. Toplum çevirmenliğine yönelik bilimsel bir yaklaşımla araştırma sorusu oluşturur ve uygun bir çözümleme yöntemi geliştirir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2-----
PÇ-3-----
PÇ-4-5---
PÇ-55-5--
PÇ-6-----
PÇ-7-----
PÇ-8---5-
PÇ-9-----
PÇ-10-----
PÇ-11-----
PÇ-12----5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Derse girişDers izlencesi ve öğretim elemanı tanıtımı
2Toplum çevirmenliğine giriş: tarihçe, kapsam ve araştırma eğilimleriAlimen, N. (2018). “Toplum Çevirmenliğine Genel Bir Bakış ve Eğitime Yönelik Yöntem Arayışları.” Çeviribilimde Güncel Tartışmalardan Kavramsal Sorgulamalara içinde (s. 249–270). Vargas-Urpi, M. (2012). “State of the Art in Community Interpreting Research: Mapping the Main Research Topics.” Babel, 58(1), 50–72.
3Mesleki roller, standartlar, etik ilkeler ve çevirmen yeterlilikleriMYK (2018). Toplum Çevirmeni (Seviye 6) Ulusal Yeterlilik. CHIA (2017). California Standards for Healthcare Interpreters. NCIHC (2021). National Standards of Practice for Interpreters in Health Care. NAJIT (2016). Code of Ethics and Professional Responsibilities.
4Hukuk ve sağlık alanlarında toplum çevirmenliğiHale, S. (2005). “The Interpreter’s Role.” In The Discourse of Court Interpreting (pp. 11–34). John Benjamins. Benmaman, V. (1997). “Legal Interpreting by Any Other Name is Still Legal Interpreting.” In The Critical Link (pp. 179–190). John Benjamins. Iacono, K. (2022). “Interpreting in Quality-Centred Medical Tourism in Austria and Germany.” Trans-kom, 15(1), 128–141.
5Eğitim ve sosyal hizmet bağlamlarında toplum çevirmenliğiSmith, M. B. (2015). “Interpreting in Education.” In The Routledge Handbook of Interpreting (pp. 265–279). Routledge. Tipton, R., & Furmanek, O. (2016). “Social Care Interpreting.” In Dialogue Interpreting (pp. 174–203). Routledge.
6Kurumsal söylemde çevirmenin konumlanışı ve güç ilişkileriWadensjö, C. (1998). Interpreting as Interaction. London: Longman. (seçili bölümler) Mason, I. (2005). “Communicating and Mitigating Power in Interpreted Medical Consultations.” Text & Talk, 25(5–6), 751–768.
7Sözlü çeviri etkileşimlerinde dönüşümlü konuşma (turn-taking) yapılarıSacks, H., Schegloff, E. A., & Jefferson, G. (1974). “A Simplest Systematics for the Organization of Turn-Taking.” Language, 50(4), 696–735. Heritage, J. (1984). Garfinkel and Ethnomethodology. Polity Press. (seçili sayfalar)
8Ara Sınav 1
9Dönüşümlü konuşmanın analizine yönelik yöntemlerHeritage, J. (1995). “Conversation Analysis: Methodological Aspects.” In Aspects of Oral Communication (pp. 391–418). Mason, I. (2006). “On Mutual Accessibility of Contextual Assumptions.” Journal of Pragmatics, 38(3), 359–373.
10Kültürel aracılık ve etik karar verme süreçleriInghilleri, M. (2003). “Habitus, Field and Discourse.” Target, 15(2), 243–268. Angelelli, C. V. (2004). Medical Interpreting and Cross-Cultural Communication. Cambridge University Press. (seçili bölümler)
11Tarafsızlık, müdahale ve dayanışma tartışmalarıTipton, R. (2011). “Relationships of Learning Between Military Personnel and Interpreters.” Interpreter and Translator Trainer, 5(1), 15–40. Baraldi, C., & Gavioli, L. (2012). “Coordination in Interpreter-Mediated Interaction.” Interpreting, 14(2), 235–257.
12Ara Sınav 2
13Mesleki normlar ve kurumsal beklentilerPöchhacker, F. (2008). “Interpreting as a Profession.” In The Routledge Companion to Translation Studies (pp. 133–145). Routledge. Valero-Garcés, C. (2005). “Quality in Public Service Interpreting.” Interpreting, 7(2), 187–210.
14Otantik veri analizi: görüşme dökümleri ve vaka çözümlemeleriWadensjö, C. (1998). Interpreting as Interaction. (devam) Davidson, B. (2002). “The Interpreter as Institutional Gatekeeper.” Journal of Sociolinguistics, 6(3), 379–405.
15Genel değerlendirme ve kapanışÖnceki haftaların okuma ve ders notları üzerinden genel tekrar
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar260
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati143
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması1411
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)210
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)15
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok