Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Kent ArkeolojisiSBP540637.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Şehir ve Bölge Planlama ABD Kentsel Koruma ve Planlama Yüksek Lisans Programı
Seçmeli @ Şehir ve Bölge Planlama ABD Kentsel Mekan Organizasyonu-Tasarım Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimŞehir ve Bölge Planlama Bölümü
Dersin KoordinatörüTöre Secilmisler
Dersi Veren(ler)Töre Secilmisler, Zekiye Yenen
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıKentlerimizin farklı medeniyetlerin bıraktıkları izler bağlamında ‘arkeolojik katmanlarını’ okumak ve meslek adamları için yeraltı ve yerüstü kültürel katmanlara ilişkin planlama, koruma ve yönetim konularında farkındalık oluşturmaktır.
Dersin İçeriği‘Kültür’, ‘kültür mirası’ ve ilgili kavramlar ile ‘kent arkeolojisi’ kavramının kültür çalışmaları içerisindeki yeri / ‘kent arkeolojisi’ kavramı, ilgili tanımlar ve çalışma alanları, ‘arkeolojik sit’, ‘Dünya Miras Alanı’ kavramları / ‘kamusal arkeoloji’, ‘sosyal arkeoloji’, ‘endüstriyel arkeoloji’ kavramları ve kentsel arkeoloji ile ilişkisi / koruma kavramı ve koruma politikalarının irdelenmesi / koruma kavramının evrimi ve ‘bütüncül koruma’ olgusunun tanımı, kavramın tartışılması / arkeolojik mirasın kentsel yaşam kültürü kapsamında değerlendirilmesi / eski haritalar, belgeler yardımıyla İstanbul’un arkeolojik katmanlarının irdelenmesi / İstanbul’da kentsel arkeolojik çalışmalar ile ilgili teknik gezi yapılması / konuyla ilgili ulusal ve uluslararası kurumların tanımlanması, bu kurumların yaptıkları çalışmaların incelenmesi / kentsel arkeolojik alanlar ile ilgili çalışmaların ve ilgili yasal çerçevenin irdelenmesi: Avrupa’nın deneyimleri, Türkiye’deki yasal sistem, Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde yasal çerçevedeki değişimler / ‘kent arkeolojisi’ ve ‘alan yönetimi’ konuları Planlamada Kentsel Arkeoloji dersinin içeriğini oluşturmaktadır.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Council of Europe (1984), Colloquium on Archaeology and Planning, Florence.
  • Hodder, I. (1986) Reading Past: Current Approaches to Interpretation in Archaeology, Cambridge Universty Publishing, Cambridge.
  • Department of the Environment (1990), Planning Policy Guidance: Archaeology and Planning, H.M.S. Office, London.
  • Feilden, B. M., Jukka, J. (1993) Management Guidelines For World Cultural Heritage Sites, ICCROM, Rome.
  • Johnson, G. (2000), Review of Urban Archaeology Research, The Heritage Council, Kilkenny, Ireland.
  • Carman, J. (2002), Archaeology and heritage: an introduction, Continuum, London.
  • Mason, R. (2002) “Assessing Values in Conservation Planning: Methodological Issues and Choices” Assessing the Values of Cultural Heritage, edt. Marta de la Tore, The Getty Conservation Institute, Los Angeles.
  • Preucel, R.W. ve Meskell, L. (2004) “Knowledges” Companion to Social Archaeology, Lynn meskell ve Robert W. Preucel edts., Blackwell Publishing, London.
  • Güvenç, B. (2005) İnsan ve Kültür, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • International Journal of Heritage Studies
  • Archaeology and the urban project: A European code of good practice, adopted by the Cultural Heritage Committee at its 15th plenary session (8-10 March 2000).
  • Bath & East Somerset Council Planning Service (2004) Archaeology in Bath and North East Somerset Supplementary Planning Guidance, Bath.
  • Bath & East Somerset Council (2013) City of Bath World Heritage Site Setting Supplementary Planning Document, Bath.
  • Belge, B. (2005) Urban Archaeological Issues and Resources in Izmir Historic City Centre: An Exploratory Case Study, unpublished graduate thesis, METÜ Graduate School of Natural and Applied Sciences, Ankara.
  • Corporation of London Department of Planning & Transportation (1996) Planning Advice Note 3, London.
  • de la Tore, M., editor (2002) Assessing the Values of Cultural Heritage, The Getty Conservation Institute, Los Angeles.
  • de la Tore, M. editor (2005) Heritage Values in Site Management: Four Case Studies, The Getty Conservation Institute, Los Angeles.
  • de la Tore, M., Avrami, E. editors (2000) Values and Heritage Conservation, The Getty Conservation Institute, Los Angeles.
  • Herzog, Z. (1997) Archaeology of the City: Urban Planning in Ancient Israel and its Social Implications, Tel Aviv University - Institute of Archaeology Publishing, Tel Aviv.
  • Karabağ, N. E. (2008) Kent Arkeolojisi Metoduyla Çok Katmanlı Kentlerdeki Tarihsel Sürekliliğin Çözümlenerek Korunması: İzmir Örneği, yayınlanmamış doktora tezi, DEÜ FBE, İzmir.
  • Özcan, Z. (2006) Planlamada Disiplinlerarası İlişkiler ve Kentsel Arkeolojinin Yeri, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, c. 21, no 4, ss. 681-687, Ankara.
  • Renfrew, C. & Bahn, P. (2017) Arkeoloji: Kuramlar, Yöntemler ve Uygulama, Archaeology: Theories, Methods and Practice isimli özgün basımdan çeviren: G. Ergin, Homer Kitabevi, İstanbul.
  • Tarihi Yarımada Yönetim Planı (2011) ve Revizyonu (2018)
  • Yılmaz, C. (2010) Kentsel Doku İçerisinde Bulunan Arkeolojik Alanların Korunması ve Farklı Yönlerden Değerlendirilmesi: İzmir Agora Örneği, basılmamış uzmanlık tezi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İzmir.
  • Aktüel Arkeoloji, Arkeoloji ve Sanat … dergileri
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenci ödevler aracılığıyla kültürel miras, koruma ve kent arkeolojisi kavramlarına ilişkin kuramsal bilgi sahibi olur
  2. Öğrenci kent arkeolojisi ile planlama disiplini arasındaki kuramsal ve pratik ilişkisini öğrenir
  3. Öğrenci kent arkeolojisi ile ilgili ulusal ve uluslararası kurumsal ve yasal düzenlemeleri öğrenir
  4. Öğrenci ders kapsamında kentsel katmanları okuma ve analiz etmeyi öğrenir.
  5. Öğrenci ders kapsamında aynı alandaki farklı kültürel yapıları analiz etmeyi öğrenir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Dersin tanıtımı; fizik mekânın düzenlenmesinden sorumlu olanlar için ‘kent arkeolojisi’ öğretisinden amaç / bu öğretinin aktarılmasında kullanılacak sistem. Sözkonusu kavramların planlama disiplini ile ilişkisi.‘arkeoloji’, ‘kent arkeolojisi’ kavramları konusunda -araştırma da yaparak- öğrenilenler
2Arkeolojik mirasın kentsel yaşam kültürü kapsamında değerlendirilmesi / ‘kültür’ ve ‘kültür mirası’ kavramlarının tartışılması ve kent arkeolojisi ile ilişkisinin değerlendirilmesi. arkeoloji ↔ kent arkeolojisi ilişkisi, ‘kent arkeolojisi’nin gelişimi. Arkeolojik sit kavramı ve türleri.‘kültür mirası’ kavramı ve ‘kültür mirası çeşitlenmesi’ üzerine araştırma
3‘Endüstriyel Arkeoloji’, ‘arkeolojik sit alanı’nda meseleler… konularının örneklenmesi ve kavramsal açıklamalar.‘İstanbul’da arkeolojik alanlar’ araştırması
4Eski haritalar, ve belgeler yardımıyla İstanbul’un arkeolojik katmanlarının irdelenmesi. Yıliçi sınavına hazırlık: ‘Dünyadan kentsel arkeolojik alan örnekleri’ araştırması
5Teknik gezi: İstanbul Tarihi Yarımada / kent ve kentlinin arkeolojik alanlar ile ilişkisinin gözlemlenmesi.Yıliçi sınavına hazırlık: ‘Dünyadan kentsel arkeolojik alan örnekleri’ araştırması
6Farklı coğrafyalardaki kent arkeolojisi çalışmalarına yönelik örneklere bakış.Yıliçi sınavında sunulacak konunun yazılı olarak belirtilmesi
7Doğal ve kültürel varlıkların korunmasıyla ilgili ulusal / uluslararası kurumların tanımlanması / bu kurumların çalışmalarının incelenmesi. Sözleşmeler, kartalar vb. doküman çerçevesinde koruma kavramının evrimi / ‘bütüncül koruma’ olgusunun tanımı ve kavramın tartışılması. NA
8Ara Sınav 1
9Ara Sınav 1 - Kentsel arkeolojik alan örnekleri – 5 ‘slide’ ile kısa sunum, çıktısının teslimi .hazırlık: dönem ödevi
10‘Alan Yönetimi’, ‘Yönetim Planı’ ve ‘Dünya Miras Alanları’ kavramlarının tartışılması. Ülke ve farklı coğrafyalarda kurgulanan Alan Yönetimi işleyişlerine ilişkin örnekler. hazırlık: dönem ödevi
11İstanbul Alan Yönetim Başkanlığı kurumu ve Alan Yönetim Planı ile ilgili bilgilenme.hazırlık: dönem ödevi
12Kültür mirasını değerlendirme yöntemleri. hazırlık: dönem ödevi
13Öğrenci çalışmaları ilgili görüşme, danışmanlık NA
14Dönem ödevi sunumlarıNA
15Öğrenci çalışmaları ilgili görüşme, danışmanlık NA
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım135
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması15
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev415
Sunum/Jüri210
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar125
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması140
Sınıf Dışı Ders Çalışması134
Derse Özgü Staj
Ödev46
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer25
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok