Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Kentsel MorfolojiSBP540837.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Şehir ve Bölge Planlama ABD Kentsel Koruma ve Planlama Yüksek Lisans Programı
Seçmeli @ Şehir ve Bölge Planlama ABD Kentsel Mekan Organizasyonu-Tasarım Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimŞehir ve Bölge Planlama Bölümü
Dersin KoordinatörüEsin Özlem Aktuğlu Aktan
Dersi Veren(ler)Esin Özlem Aktuğlu Aktan
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıKent morfolojisi hakkında bilgi sahibi olunması, kent biçimini etkileyen faktör çeşitliliği konusuna dikkat çekilmesi ve farklı kentsel uzmanlıkların kent biçimi ile ilişkisinin tartışılması.
Dersin İçeriğiKentsel morfoloji tanımı / Kent biçimi, kentsel ögeler ve kentsel örüntü kavramları / Kent biçiminin tarihsel evrimi (sanayi öncesi, sanayi ve sanayi sonrası hizmet kentleri) / Kentsel büyüme ve morfoloji / Kenti biçimlendiren etkenler; doğal, teknolojik, ekonomik ve toplumsal koşulların kent biçimine etkileri; kentleri dönüştüren güçler / Kent biçiminin içindeki toplumsal ve ekonomik gelişmelere etkisi / Küreselleşmenin kent biçimine etkisi / Kent biçiminin sürdürülebilirliği / Kent biçiminin geleceğinin tartışılması / Örnek bir yerleşme üzerinde çözümleme uygulaması.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Aktuğlu Aktan, E. Ö., (2006), Kent Biçimi-Ulaşım Etkileşimine İlişkin (Tarihsel ve Güncel) Yaklaşımlar ve İstanbul Örneği, (yayınlanmamış doktora tezi), YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir Planlama Programı, İstanbul.
  • Aktuğlu Aktan, E. Ö., (2004), “Transportation Effects on Urban Form Development of Istanbul and Thoughts about Future Development”, Tenth International Seminar on Urban Form, Glasgow, 18-20 August 2004.
  • Aktuğlu Aktan, E. Ö., (2011) “Kentiçi Ulaşım İlişkisi Bağlamında Kent Biçimi İle İlgili Güncel Yaklaşımlar”, Planlama Dergisi, 2010/2, Aydan Yayın, Ankara, ss. 61-71.
  • Aktuğlu Aktan, E. Ö., (2011)‘Criticism of Istanbul Inner City Urban Transportation From the Perspective of Urban Form’, Seventeenth International Conference on Urban Transport and the Environment - Urban Transport XVII, İtalya, Pisa, 6-8 Haziran 2011, WIT Press, pp. 277- 289.
  • Aktuğlu Aktan, E. Ö., (2012) “İdeal ve Ütopik Kent Modellerine Ulaşım Bağlamında Biçimsel Yaklaşımlar”, İdeal Kent Dergisi, Ocak 2012, Adamor, ss. 68-103.
  • Eisner, S., Gallion, A., Eisner, S., (1993), The Urban Pattern, Van Nostrand Reinhold, New York.
  • Girardet, H., (2004), Cities People Planet – Liveable Cities for a Sustainable World, Wiley-Academy, England.
  • Golany, G.S., (1995), Ethics & Urban Design – Culture, Form & Environment, John Wiley & Sons, Inc., USA.
  • Hall, P., (2002, 4th. ed.), Urban and Regional Planning, Routledge, London.
  • Jenks, M., Dempsey, N., (2005), Future Forms and Design for Sustainable Cities, Elsevier Architectural Press, Oxford, UK.
  • Morris, A.E.J., (1994), History of Urban Form - Before the Industrial Revolutions, Longman Scientific & Technical, New York.
  • Rogers, R., (1999), Towards an Urban Renaissance, the Urban Task Force, E&FN Spon, UK
  • Tekeli, İ., (2009), İstanbul ve Ankara için Kentiçi Ulaşım Tarihi Yazıları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Alison, J. ve diğerleri, ed., (2007), Future City – experiment and utopia in architecture, Thames & Hudson, London.
  • Başakman, M., (1986), Mimarlıkta Değişen İmgelemler ve Form Oluşumu, DEÜ Müh.-Mim. Fak., İzmir.
  • Benevolo, L., (1993), Avrupa Tarihinde Kentler, çev. Nur Nirven 1995, AFA Yayıncılık, İstanbul.
  • Read, S., Rosemann, J., Eldijk, J. (ed.), (2005), Future City, Spon Press, UK.
  • Rodrigue, J.P., (2003), Transportation and Urban Form, //people.hofstra.edu/geotrans/eng/ch6en/conc6en/ch6c1en.html
  • Samuels, I., (2004), Urban Forms –The Death and Life of the Urban Block, English Ed., Elsevier Architectural Press, Oxford.
  • Tekeli, İ., (2009), İstanbul ve Ankara için Kentiçi Ulaşım Tarihi Yazıları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenciler kent biçimini etkileyen yönleri ile planlama tarihi ve kuramı hakkında bilgi sahibi olacaktır
  2. Öğrenciler kentsel yerleşmelerin yapısı, yapılı çevrenin dönüşümü (konut, çalışma alanları, donatı alanları, ulaşım)konularında bilgi sahibi olacaktır
  3. Öğrenciler çevre, çevre değerlerinin değişimi ve dönüşümü / sürdürülebilirlik ve kent biçimi konusunda bilgi sahibi olacaktır
  4. Öğrenciler İstanbul'un morfolojik gelişimi hakkında bilgi sahibi olacaktır
  5. Öğrenciler kentin gelecekte alacağı olası biçimler hakkında bilgi sahibi olacaktır

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Tanışma, Dersin İşleniş Biçimi ve Dersin Kapsamının AnlatılmasıNA
2Kentsel morfolojinin tanımıBiçim, form, basit, karmaşık, geometrik ve organik kavramlarının araştırılması
3Kent biçiminin tarihsel evrimiBüyüme, kompakt ve yayılmış (yaygın) kent kavramlarının araştırılması
4Kentsel büyüme ve morfolojiAraştırma ödevi konusu önerisi
5Kenti biçimlendiren etkenler; doğal, teknolojik, ekonomik ve toplumsal koşulların kent biçimine etkileri; kentleri dönüştüren güçler / Ödev konusu teslimi NA
6Kent biçimi - coğrafya ilişkisi Dolmuşun ve köprülerin İstanbul’a etkisi ile ilgili okuma
7İstanbulun morfolojik gelişimiÖdev konusu, içeriği, anahtar sözcükler, kaynaklar
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9İstanbul’un doğal yapısına bağlı morfolojik gelişimiNA
10Kentsel donatıların kent biçimini etkilemesi; İstanbul örneğiSunum hazırlığı
11Küreselleşmenin kent biçimine etkisi / Kent biçiminin sürdürülebilirliğiSunum hazırlığı
12Araştırma Ödevi Teslimi 2 ve sunumuSunum hazırlığı
13Araştırma Ödevi Teslimi 2 ve sunumuNA
14Kent biçiminin geleceğinin tartışılmasıNA
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev220
Sunum/Jüri115
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar125
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması147
Derse Özgü Staj
Ödev228
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer118
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)17
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)17
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok