Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Tanzimat Dönemi Çeviri SöylemiMTF437224200
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Fransızca Mütercim Tercümanlık Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimBatı Dilleri ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüAyse Banu Karadag
Dersi Veren(ler)Ayse Banu Karadag
Asistan(lar)ıMurat Onur Sabaz
Dersin AmacıTanzimat Dönemi çevirilerini ve çevirmen yaklaşımlarını incelemek. Bu dönemde yapılan çevirilerin edebiyat ve kültür dizgesini şekillendirmedeki rolüne ve önemine dikkat çekmek.
Dersin İçeriğiTanzimat Dönemi’nde yapılan çevirilerin çağdaş çeviribilim yaklaşımları bağlamında irdelenmesi. Dönemin çeviri söylemine çevirmen davranışlarını temel alarak genel bir bakışın sağlanması.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ayşe Banu Karadağ. 2006. “Osmanlıcada Jonathan Swift’in Gullivers Travels Adlı Yapıtı: Cüceler Memleketinde”. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi. Aralık 2006. 16. 53-65.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2008. “Batı Medeniyeti Mitosu Robinson Crusoe’nun Osmanlıcadaki Çeviri Macerası Üzerine”. Çevirinin Tanıklığında ‘Medeniyet’in Dönüşümü. İstanbul: Diye Yayınları. 107-176.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2012. “Çeviri Tarihimizde Fennî Romanlarla Bir Kültür Repertuarı Oluşturmak”. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi. 2012/2. 6. 45-73.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2013. “Tanzimat Dönemi'nden İkinci Meşrutiyet Dönemi'ne Kadın Çevirmenlerin Çeviri Tarihimizdeki “Dişil” İzleri”. Humanitas - International Journal of Social Sciences. Bahar 2013/2. 105-126.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2013. “Tanzimat Dönemi'nden İkinci Meşrutiyet Dönemi'ne Kadın Çevirmenlerin Çeviri Tarihimizdeki “Dişil” İzleri”. Humanitas. Bahar 2013/2. 105-126.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2014. “Batı'nın Çevrilmesini “Medeniyet” Odağıyla Yeniden Okumak: Tanzimat Dönemi/Sonrası Çeviriler ve “Çekinceli” Cesur Çevirmenler”. Tanzimat ve Edebiyat - Osmanlı İstanbulu’nda Modern Edebi Kültür. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 481-504.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2014. “Tanzimat'tan II. Meşrutiyet’e Çeviri Roman Hallerine Ön söz/ Son Söz Tanıklıkları”. Metnin Halleri: Osmanlı'da Telif, Tercüme ve Şerh. Ed. Hatice Aynur vd. İstanbul: Klasik Yayınları. 99-145.
  • Ayşe Banu Karadağ ve Eshabil Bozkurt. 2014. “II. Meşrutiyet'ten Harf Devrimi'ne Kadar Osmanlıcaya Yapılan Roman Çevirilerinin Süreç Öncesi Normlar Bağlamında İrdelenmesi”. Humanitas - International Journal of Social Sciences. Bahar 2014/3. 85-94.
  • Ayşe Banu Karadağ. 2019. “Çeviri yoluyla geçmiş, şimdi ve gelecek arasında köprüler kurmak”. Çeviribilimde Araştırmalar. Ed. Seda Taş. İstanbul: Hiperyayın. 33-58.
  • Gül Mete Yuva. 2006. "La traduction". La littérature turque et ses sources françaises. Paris: L'Harmattan. 60-68.
  • Halide Edip Adıvar. 1944. “Edebiyatta Tercümenin Rolü”. Edebiyatta Tercümenin Rolü (1942-43 Üniversite Konferanslarından Ayrı Bası). Istanbul. Kenan Matbaası. 264-276.
  • Işın Bengi Öner. 2006. “Çeviribilimde Bir Hace-i Evvel: Ahmet Mithat Efendi”. Merhaba Ey Muharrir! Ahmet Mithat Üzerine Eleştirel Yazılar. Ed. Nüket Esen ve Erol Köroğlu. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. 338-346.
  • Itamar Even-Zohar. 1990. "The position of translated literature within the literary polysystem". Polysystem Studies. Durham NC: Duke University Press. 45-51. (I.E-Z. 2012. “Yazınsal çoğuldizge içinde çeviri yazının durumu”. Çev. Saliha Paker. Çeviri Seçkisi II: Çeviri(bilim) Nedir? Yay. Haz. M. Rifat. İstanbul: Sel Yayıncılık. 125-132).
  • Itamar Even-Zohar. 2002. “The Making of Culture Repertoire and the Role of Transfer”. Translations: (Re)Shaping of Literature. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi. 166-174.
  • Lynne Long. 2007. “History and Translation”. A Companion to Translation Studies. Ed. Piotr Kuhiwczak and Karin Littau. Clevedon: Multilingual Matters. 63-76.
  • Mathieu Guidère. 2008. “Traductologie et histoire de la traduction”. Introduction à la traductologie: penser la traduction: hier, aujourd’hui, demain. Brussels: De Boeck. 21.
  • Özlem Berk Albachten. 2004. “Translation Policy and Tanzimat Reforms”. Translation and Westernisation in Turkey. İstanbul: Ege Yayınları. 19-48.
  • Paul Ricœur. “Le paradigme de la traduction”. Sur la Traduction. Paris: Bayard. 21-33.
  • Qingyin Tu ve Changbao Li. 2017. “A Review on Textless Back Translation of China- Themed Works Written in English.” Studies in Literature and Language 14/1. 1-7.
  • Şehnaz Tahir Gürçağlar. 2019. Kelimelerin Kıyısında – Türkiye’de Kadın Çevirmenler. “Giriş – Bu Kitap Nasıl Oluştu?”. İstanbul: İthaki Yayınları. 9-25.
  • Ting Guo. 2017. “On Foreign Language Creation and Rootless Back Translation-A Case Study of Snow Flower and the Secret Fan.” Journal of Literature and Art Studies 7/10. 1354-1364.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Tanzimat Dönemi’nin Türk çeviri tarihi açısından önemi konusunda bilinç kazanma.
  2. Tanzimat Dönemi’nde yapılan çevirilere ve çevirmen yaklaşımlarına ilişkin bilinç kazanma.
  3. Tanzimat Dönemi’nde yapılan çevirilerin edebiyat ve kültür dizgesini şekillendirmedeki rolü ve önemine ilişkin farkındalık kazanma.
  4. Tanzimat Dönemi çevirmenlerinin mesleki etik ve sorumluluk bilinci konusunda farkındalık kazanma.
  5. Tanzimat Dönemi çeviri söylemi bağlamında “modernleşme-çeviri” ilişkisi konusunda ayrıntılı bilgi edinme.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Giriş-Çeviribilim ve tarihsel araştırmalarGiriş - Ders ve kaynak materyal hakkında genel bilgilendirme.
2Tarih, çeviri ve çeviribilim.Mathieu Guidère. 2008. “Traductologie et histoire de la traduction”. Introduction à la traductologie: penser la traduction: hier, aujourd’hui, demain. Brussels: De Boeck. 21. - Lynne Long. 2007. “History and Translation”. A Companion to Translation Studies. Ed. Piotr Kuhiwczak and Karin Littau. Clevedon: Multilingual Matters. 63-76.
3Tanzimat Dönemi'nde yazınsal çoğuldizge içinde çeviri yazının durumu ve çeviri yoluyla kültür repertuarı oluşturma.Itamar Even-Zohar. 1990. "The position of translated literature within the literary polysystem". Polysystem Studies. Durham NC: Duke University Press. 45-51. (I.E-Z. 2012. “Yazınsal çoğuldizge içinde çeviri yazının durumu”. Çev. Saliha Paker. Çeviri Seçkisi II: Çeviri(bilim) Nedir? Yay. Haz. M. Rifat. İstanbul: Sel Yayıncılık. 125-132). I. Even-Zohar. 2002.“The Making of Culture Repertoire and the Role of Transfer”.Translations: (Re)Shaping of Literature. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.166-174.
4"Edebiyatta tercümenin rolü" - Halide Edip Adıvar. "Le paradigme de la traduction" - Paul Ricœur.Halide Edip Adıvar. 1944. “Edebiyatta Tercümenin Rolü”. Edebiyatta Tercümenin Rolü (1942-43 Üniversite Konferanslarından Ayrı Bası). Istanbul: Kenan Matbaası. 264-276. Paul Ricœur. “Le paradigme de la traduction”. Sur la Traduction. Paris: Bayard. 21-33.
5Tanzimat Dönemi çeviri edebiyatında "dişil" izler. Ayşe Banu Karadağ. 2013. “Çeviri Tarihimizde “Gözle Görülür” Bir Mütercime: Fatma Aliye Hanım”. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Aralık 2013. 37/2. 1-16. Ayşe Banu Karadağ. 2013. “Tanzimat Dönemi'nden İkinci Meşrutiyet Dönemi'ne Kadın Çevirmenlerin Çeviri Tarihimizdeki “Dişil” İzleri”. Humanitas. Bahar 2013/2. 105-126. Şehnaz Tahir Gürçağlar. 2019. Kelimelerin Kıyısında – Türkiye’de Kadın Çevirmenler. “Giriş – Bu Kitap Nasıl Oluştu?”. İstanbul: İthaki Yayınları. 9-25.
6Tanzimat Dönemi'nde çevirinin edebiyat ve kültür dizgesini şekillendirmedeki tarihsel rolü. Gül Mete Yuva. 2006. "La traduction". La littérature turque et ses sources françaises. Paris: L'Harmattan. 60-68. Ayşe Banu Karadağ. 2012. “Çeviri Tarihimizde Fennî Romanlarla Bir Kültür Repertuarı Oluşturmak”. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi. 2012/2. 6. 45-73.
7Tanzimat Dönemi'nde klasiklerin çevirileri ve yeniden çevirileri. Ayşe Banu Karadağ. 2006. “Osmanlıcada Jonathan Swift’in Gullivers Travels Adlı Yapıtı: Cüceler Memleketinde”. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi. Aralık 2006. 16. 53-65. Ayşe Banu Karadağ. 2008. “Batı Medeniyeti Mitosu Robinson Crusoe’nun Osmanlıcadaki Çeviri Macerası Üzerine”. Çevirinin Tanıklığında ‘Medeniyet’in Dönüşümü. İstanbul: Diye Yayınları. 107-176.
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9"Yabancı dil yaratımı" ve "kökensiz geri çeviri" kavramları. "Çeviri yoluyla geçmiş, şimdi ve gelecek arasında köprüler kurmak" - Ayşe Banu Karadağ.Ting Guo. 2017. “On Foreign Language Creation and Rootless Back Translation-A Case Study of Snow Flower and the Secret Fan.” Journal of Literature and Art Studies 7/10. 1354-1364. Qingyin Tu ve Changbao Li. 2017. “A Review on Textless Back Translation of China-Themed Works Written in English.” Studies in Literature and Language 14/1. 1-7. Ayşe B. Karadağ. 2019. “Çeviri yoluyla geçmiş, şimdi ve gelecek arasında köprüler kurmak”. Çeviribilimde Araştırmalar.Ed. Seda Taş.İstanbul: Hiperyayın.33-58.
10Batılılaşma ve Çeviri: "Translation Policy and Tanzimat Reforms" - Özlem Berk Albachten.Özlem Berk Albachten. 2004. “Translation Policy and Tanzimat Reforms”. Translation and Westernisation in Turkey. İstanbul: Ege Yayınları. 19-48.
11Tanzimat Dönemi çeviri edebiyatı yanmetinleri.Ayşe Banu Karadağ. 2014. “Batı'nın Çevrilmesini “Medeniyet” Odağıyla Yeniden Okumak: Tanzimat Dönemi/Sonrası Çeviriler ve “Çekinceli” Cesur Çevirmenler”. Tanzimat ve Edebiyat - Osmanlı İstanbulu’nda Modern Edebi Kültür. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 481-504.
12Ara Sınav-2 / Genel Tekrar.Tüm Kaynaklar.
13Tanzimat Dönemi'nin en tanınmış çevirmeni: Ahmed Midhat Efendi ve çeviriye yaklaşımı.Işın Bengi Öner. 2006. “Çeviribilimde Bir Hace-i Evvel: Ahmet Mithat Efendi”. Merhaba Ey Muharrir! Ahmet Mithat Üzerine Eleştirel Yazılar. Ed. Nüket Esen ve Erol Köroğlu. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. 338-346.
14Tanzimat Dönemi'nden II. Meşrutiyet'e ve II. Meşrutiyet'ten Harf Devrimi'ne Batı dillerinden Osmanlı Türkçesine yapılan roman çevirileri üzerine genel gözlemler.Ayşe Banu Karadağ. 2014. “Tanzimat'tan II. Meşrutiyet’e Çeviri Roman Hallerine Ön söz/ Son Söz Tanıklıkları”. Metnin Halleri: Osmanlı'da Telif, Tercüme ve Şerh. Ed. Hatice Aynur vd. İstanbul: Klasik Yayınları. 99-145. Ayşe Banu Karadağ ve Eshabil Bozkurt. 2014. “II. Meşrutiyet'ten Harf Devrimi'ne Kadar Osmanlıcaya Yapılan Roman Çevirilerinin Süreç Öncesi Normlar Bağlamında İrdelenmesi”. Humanitas - International Journal of Social Sciences. Bahar 2014/3. 85-94.
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım00
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri00
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar260
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati132
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması134
Derse Özgü Staj
Ödev00
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer00
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)27
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)113
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok