Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Osmanlı Mimarisinde MalzemeMIM660537.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiDoktora
Dersin TürüSeçmeli @ Mimarlık ABD Rölöve-Restorasyon Doktora Programı
Seçmeli @ Mimarlık ABD Rölöve-Restorasyon Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMimarlık Bölümü
Dersin KoordinatörüAynur Çiftçi
Dersi Veren(ler)Aynur Çiftçi, Uzay Yergün
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıOsmanlı mimarisinde kullanılan geleneksel yapı malzemelerinin tanıtılması, araştırılması, belgelenmesi ve korunmasını sağlamak
Dersin İçeriğiOsmanlı mimarisinde kullanılan geleneksel yapı malzemelerinin köken ve üretim yöntemlerine göre tanım ve sınıflandırılmaları/ Malzemelerin mimari konstrüksiyon ve formların ortaya çıkışına etkileri/ tarihi kaynaklarda (inşaat defterleri, arşiv bilgileri), Osmanlı kaynaklarında yer alan malzeme bilgileri : türler, özellikler, ölçü birimleri, nakliye ve işlenme usulleri, metraj, keşif ve kayıt yöntemleri, narhlar/ toprak ve pişmiş toprak gereçler / taş / bağlayıcılar , harç ve sıvalar/ahşap, metal ve alaşımların fiziksel, kimyasal ve mekanik özellikleri, tarihsel gelişim içinde elde edilme, işlenme ve kullanım yöntemleri.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Sönmez, Neslihan. Osmanlı Dönemi Yapı ve Malzeme Terimleri Sözlüğü, YEM Yayın, İstanbul, 1997.
  • Tayla, Hüsrev. Geleneksel Türk Mimarisinde Yapı Sistem ve Elemanları, TAÇ Vakfı Yayını, C.1, İstanbul, 2007.
  • Tekinmirza, Ferhan. Dolmabahçe Sarayı’nın İç Süslemelerinde Kullanılan Teknikler ve Mekanlardaki Dağılımı. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
  • Ahunbay, Zeynep. “Mimar Sinan Yapılarında Kullanılan Yapım Teknikleri ve Malzeme”, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayını, İstanbul, 1988, s. 531-538.
  • Aktuğ, İlknur. “16. Yüzyılda Kullanılan Bazı İnşaat Malzemeleri ve Kullanım Yerleri”, II. Uluslararası Türk-İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi, İ.T.Ü., 28 Nisan-2 Mayıs 1986, 16. Yüzyılda Türk ve İslam Bilim ve Teknolojisi, Bildiriler, C.1, İ.T.Ü. Bilim ve Teknoloji Tarihi Araştırma Merkezi Yayını, 1986, s. 71-76.
  • Batur, Afife. “Osmanlı Camilerinde Almaşık Duvar Üzerine”, Anadolu Sanatı Araştırmaları, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü, C.2, S.2, İstanbul, 1970, s. 135-208.
  • Dal, Murat; Angı, Serkan; Eyüboğlu, Rahmi. “İstanbul’daki Bazı Tarihi Yapılarda Kullanılan Yapı Taşlarının Kökenleri ve Getirildikleri Yerler”, Mimarlıkta Malzeme, Sayı: 6, İstanbul, 2007, s.72-76.
  • Çiftçi, A. ve Yergün, U. “Brick as a Construction Material in The Modernization Process of The Ottoman Architecture”, 7th International Conference, Structural Analysis of Historical Construction, Strengthening and Retrofitting, October 6-8, 2010, Shanghai, People’s Republic of China, Zuerich, 2010, Part 1, pp. 107-112.
  • Yergün, U. ve Çiftçi, A. “Imported Construction Materials and Techniques in 19th Century Otoman Architecture”, 6th International Conference, Structural Analysis of Historical Construction, Preserving Safety and Significance, 2-4 July 2008, Bath, England, D’Ayala
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Osmanlı mimarlığında yörelere/dönemlere göre değişen yerel/geleneksel yapı malzemelerini tanımak
  2. Malzemelerin kaynağını, tarihsel süreçte nasıl üretildiğini ve özelliklerini öğrenmek
  3. Batı etkili ithal malzeme ve yapım tekniklerini ayırt edebilmek
  4. Farklı yapı malzemelerini karşılaştırmak
  5. Geleneksel yapım malzemelerinin korunması gerektiğini anlamak

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2-----
PÇ-3-----
PÇ-4-----
PÇ-5-----
PÇ-6-----
PÇ-7-----
PÇ-8-----
PÇ-9-----
PÇ-10-----
PÇ-11-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Ders içeriğinin tanıtılması, haftalık programın verilmesi, ödev konularının tespitiNA
2Osmanlı mimarisinde kullanılan geleneksel yapı malzemelerinin köken ve üretim yöntemlerine göre tanım ve sınıflandırılmalarıİlgili kaynaklarda araştırma
3Malzemelerin yapım tekniği ve mimari biçimlenişlere etkileriİlgili kaynaklarda araştırma
4Tarihi kaynaklarda, Osmanlı kaynaklarında yer alan malzeme bilgileri: türler, özellikler, ölçü birimleri, nakliye ve işlenme usulleri, metraj, keşif ve kayıt yöntemleri İlgili kaynaklarda araştırma
5Toprak (kerpiç) ve pişmiş toprak gereçler (tuğla): fiziksel, kimyasal ve mekanik özellikleri, tarihsel gelişim içinde elde edilme, işlenme ve kullanım yöntemleri.İlgili kaynaklarda araştırma
6Taş: fiziksel, kimyasal ve mekanik özellikleri, tarihsel gelişim içinde elde edilme, işlenme ve kullanım yöntemleri.NA
7Bağlayıcılar , harç ve sıvalar: fiziksel, kimyasal ve mekanik özellikleri, tarihsel gelişim içinde elde edilme, işlenme ve kullanım yöntemleri.NA
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Atölye gezisi 1NA
10Metal ve alaşımların: fiziksel, kimyasal ve mekanik özellikleri, tarihsel gelişim içinde elde edilme, işlenme ve kullanım yöntemleri.İlgili kaynaklarda araştırma
11Ara sınav 2, Belgesel gösterimiİlgili kaynaklarda araştırma
12Koruma Laboratuvarı GezisiNA
13Ödev sunumları 1NA
14Ödev sunumları 2İlgili kaynaklarda araştırma
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım135
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması15
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev410
Sunum/Jüri110
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar230
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması15
Sınıf Dışı Ders Çalışması128
Derse Özgü Staj
Ödev415
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer110
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)25
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)15
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok