Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Sürdürülebilir Mimari, Eleştirel YaklaşımMIM520937.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Mimarlık ABD Bina Araştırma ve Planlama Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMimarlık Bölümü
Dersin KoordinatörüAyşen Ciravoğlu
Dersi Veren(ler)
Asistan(lar)ı
Dersin Amacıİçinde bulunduğumuz yüzyılda çevresel sorunlar bilimsel bir gerçekliğin ötesinde tüm duyularımızla hissedilebilir hale gelmiştir. Yapılı çevre ise çevresel tartışmanın önemli bir eksenini oluşturmaktadır. Ders, mimarlıkta sürdürülebilir yaklaşımları toplumsal, ekonomik ve ekolojik boyutuyla ulusal ve uluslararası örnekler üzerinden incelemek, mimarlıkta çevre duyarlılığının boyutlarını araştırmak ve tartışmak hedefiyle öğrencinin çevre duyarlılığını bir uzmanlık bilgisine dönüştürebilmesinin ve bu konuda ülkemiz bağlamında araştırmalar yürütebilmesinin yolunu açmayı hedeflemektedir.
Dersin İçeriğiDersin ilk modülü mimarlıkta çevreci yaklaşımlar ve çevre sorunlarından başlayarak, çevre duyarlılığının önemini aktararak, çevreci yaklaşımların tarihsel bağlamına değinerek, çevre tartışmalarının ikilemlerini araştırarak ve bu bağlamda sürdürülebilirlik düşüncesini sorgulayarak başlamaktadır. İkinci modülde sürdürülebilir mimarlığın kavramsal çerçevesi incelenmekte ve bu bağlamda öğrencilere farklı araştırma alanları, yöntemler sunulmaktadır. Burada sürdürülebilir mimarlığın ekolojik, ekonomik ve toplumsal boyutu gerek uluslararası gerekse de ulusal örnekler üzerinden incelenecektir. Bu bölümde ayrıca kent ölçeğinde ekoloji adına yapılabilecekler özellikle gelişmekte olan ülkeler bağlamında örnekler üzerinden tartışılacaktır. Dersin üçüncü modülünde sürdürülebilir mimarlık düşüncesi üzerinden gerek kuramsal yaklaşımlara gerekse de mevcut uygulamalara eleştiriler getirilecektir. Bu bağlamda öğrencilerden farklı yaklaşımlara ilişkin araştırmalar yürütmeleri istenecektir. Son olarak çevre bilincinin önemine değinilecek ve bu bağlamda toplumsal hareketler ve bunun mekansal örüntüyle ilişkisi irdelenecektir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Akay, A., (2000), “Önsöz”, 7-16, Üç Ekoloji (Çev., A. Akay), F. Guattari, Bağlam Yayınları.
  • Anonim, (2003), “Sürdürülebilirlik ve Mimarlık”, Arredamento Mimarlık, 100+54: 70, İstanbul.
  • Arsan, Z., D., (2008), “Türkiye'de Sürdürülebilir Mimari”, Mimarlık, s.340, sa. 21-30, Mart, Mimarlar Odası Yayını.
  • Besh, M., Basam (1993), Towards Housing in Harmony with Place, Department of Architecture and Development Studies, Lund University.
  • Carson, R., (1962), Silent Spring, Houghton Mifflin.
  • Ciravoğlu, A., (2010) Sıfırdan Başlamak: İdea(l) Yerleşimler, Mimarlık, s.350,, sa. 33-35.
  • Ciravoğlu, A.,(2009) “Mimarlık ve Çevreci Yaklaşımlar: Bir Arkaplan Denemesi”, mimar.ist, no.31, pp.38-42, Haziran.
  • Ciravoğlu, A., (2008), “Sürdürülebilir Mimarlık: Eskimiş Kavrayışlarla Yeni Söylemler Arasında”, Mimarlık, s.340, sa. 12-16, Mart, Mimarlar Odası Yayını.
  • Ciravoğlu, A., (2007), “Yüksek Yapılar ve İzdüşümleri: Ekonomi, Toplum ve Çevre”, mimar.ist, no.24, pp.38-43, Haziran.
  • Ciravoğlu, A., (2007) “Sustainable Development and Rehabilitation of Architectural Heritage: A Critical View of Global Policies and Local Practices”, Proceedings of 1st Euro-Mediterranean Regional Conference Traditional Mediterranean Architecture Present and Future, pp.278-280, ISBN: 84-87104-79-7, 12-15 July 2007, Barcelona, Spain.
  • Ciravoğlu, A., (2007) “A Critique of Environmentalism in Architecture: Comparative Analysis of World Expositions of 2000 and 2005”, Proceedings of LIVENARCH III, 3rd International Congress on Livable Environments and Architecture, Volume III, pp.933-944, ISBN: 978-975-01716-0-4, Karadeniz Technical University Faculty of Architecture, Department of Architecture, July 5-7 2007, Trabzon, Turkey.
  • Ciravoğlu, A., (2006), Sürdürülebilirlik Düşüncesi-Mimarlık Etkileşimine Alternatif Bir Bakış: “Yer”in Çevre Bilincine Etkisi, yayımlanmamış doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bina Araştırma ve Planlama Programı.
  • Ciravoğlu, A., (2006), “Sürdürülebilirlik Düşüncesi Üzerine Yorumlar: Eyüp Simtel Fabrikası ve Bir Stüdyo Deneyi”, mimar.ist, no.22, pp.87-93, Aralık, 2006.
  • Ciravoğlu, A., (2005) “A Research on Embodied Energy of Building Materials: Reflections on Turkey”, Proceedings of the 2005 World Sustainable Building Conference in Tokyo, pp. 910-917, 27-29 September 2005, Tokyo, Japan.
  • Ciravoğlu, A., (2004) “A Critical Approach Towards the Idea(L) of Sustainable Architecture”, Proceedings of the 21st International Conference on Passive and Low Energy Architecture, Ed. de Witt M. H., pp. 849-853, ISBN: 90-386-1636-8, 19-22 September 2004 Eindhoven, Holland.
  • Goodland, R., (ed.), (1976), Buildings and the Environment, The Cary Arboretum of the New York Botanical Garden, New York.
  • Harvey, D., (1996), Sosyal Adalet ve Şehir, Metis.
  • Herzog, T., (ed.), (1996), Solar Energy in Architecture and Urban Planning, Prestel, New York.
  • İşeri, G., (2010), Metropol Sürgünleri, Su Yayınevi
  • Jarzombek, M., (2008), “Tasarım, Para ve Moleküller: Mimarlık Akademyasında Sürdürülebilirliğin Rolü Sorunu”, Mimarlık, s.340, sa. 17-20, Mart, Mimarlar Odası Yayını.
  • Jarzombek, M., (2003), “Sürdürülebilir Mimarlık: Donuk Sistemlerle Habis Sorunlar Arasında”, Arredamento Mimarlık, 100+56:38-39, İstanbul.
  • Kim, J. ve Ridgon, B., (1998), Introduction to Sustainable Design, National Pollution Prevension Center for Higher Education, Michigan. http://www.umich.edu/~nppcpub/resources/compendia/ARCHpdfs/ARCHdesIntro.pdf
  • Lomborg, B., (2001), The Skeptical Environmentalist: Measuring the Real State of the World, Cambridge University Press.
  • Madge, P., (1997), “Ecological Design: A New Critique”, Design Issues, 13: 44-54.
  • Meadows, D., Renders, J., Meadows, D., (2004), Limits to Growth: The 30-Year Update, Universe Books, New York.
  • Madge, P., (1993), “Design, Ecology, Technology: A Historiographical Review”, Journal of Design History, 6 (3): 149-166.
  • Oktay, D., (2002), “Kuzey Kıbrıs’ta Yöresel Mimarinin Geleneklerinden Çağdaş ve Duyarlı Çevrelere-Sürdürülebilirlik Bağlamında Planlama ve Tasarım”, mimar.ist, 6: 67-71, İstanbul.
  • Schittich, C., (ed.), (2003), Solar Architecture in Detail, Birkhauser, Germany.
  • Tekeli, İ, (2009), Kültür Politikaları ve İnsan Hakları Bağlamında Doğal ve Tarihi Çevreyi Korumak, Tarih Vakfı Yurt Yayınları
  • Ural, H., (2007), “Ekolojinin Neoliberal Krizleri”, http://www.bianet.org/bianet/kategori/biamag/101354/ekolojinin-neoliberal-krizleri
  • Üzelgün, M. A., (2008), http://www.ekolojistler.org/hepsi-kazanacak-bu-bebeklerin-mehmet-ali-uzelgun.html
  • Yazgan, B., (2008), “II. Dünya Savaşı Sonrası Sistemci Ekoloji ve 1960'lardan İtibaren Mimarlıkta Çevre Bilinçli Yaklaşımlar, Mimarlık, s.340, sa. 31-37, Mart, Mimarlar Odası Yayını.
  • Yeğin, M., (2006), Bir Şenlikli Uzun Yürüyüş, Topraksızlar, Versus Kitap.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Sürdürülebilir Mimari üzerine tasarım / planlama ve uygulama konularında kuram ve eleştirisiyle birlikte uzman bilgisine sahip olma.
  2. Kazanılan bilgi, kavrayış ve problem çözme becerilerini yeni ve alışılagelenin dışındaki ortamlarda, alanıyla ilgili daha geniş, disiplinler arası, çok disiplinli ve disiplinler üstü bağlamlar içerisinde uygulama becerisi
  3. Tasarımın çevresel ve toplumsal sürdürülebilirlikle ilişkisini dikkate alma ve bu alanda proje ve araştırma becerisi edinme
  4. Sürdürülebilir mimarinin kökenleri ve boyutları hakkında bilgi sahibi olma
  5. Mimarlıkta sürdürülebilirlik üzerine geliştirilen akademik ve profesyonel çalışmaları eleştirel bakış açısıyla değerlendirebilme

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2-----
PÇ-3-----
PÇ-4-----
PÇ-5-----
PÇ-6-----
PÇ-7-----
PÇ-8-----
PÇ-9-----
PÇ-10-----
PÇ-11-----
PÇ-12-----
PÇ-13-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Dersin amacı ve içeriği üzerine bilgi verilmesi. Dersin yürütülme biçiminin öğrencilerle tartışılması.NA
2Çevre Sorunları ve Algısı: Çevre sorunlarına kısa bir bakış, çevre sorunlarının ortaya çıkış nedenleri, ekolojik ayak izi, mimarlıkta çevre duyarlılığının önemi.NA
3Çevreci Yaklaşımların Tarihsel Arkaplanı: Toplumsal ve Mekansal Bir Perspektif…Çevreciliğin tarihsel bağlamı, tarihsel perspektifte çevre kavramların değişimi, çevre tartışmaları ve mevcut politik yaklaşımlar, mimarlık-çevre etkileşiminin ikilemleri.NA
4Çevre, İnsan, Doğa: İlişkilerarası Bir Sorgulama Sürdürülebilir mimarlığın kavramsal çerçevesi: doğa, insan, kaynak, zaman boyutu.NA
5Sürdürülebilir Mimarlık: Eskimiş Kavrayışlarla Yeni Söylemler Arasında NA
6Sürdürülebilir Kentler: kaynak yönetimi, ulaşım sistemleri, altyapı sistemleri, atık denetimi, planlama ve kamu yararıNA
7Güncel bir yapı/kent/metin üzerinden eleştirel değerlendirmelerNA
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Öğrenci sunumlarıNA
10Öğrenci sunumlarıNA
11Öğrenci sunumlarıNA
12Öğrenci sunumlarıNA
13Öğrenci sunumlarıNA
14Öğrenci sunumlarıNA
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım110
Laboratuar00
Uygulama00
Arazi Çalışması00
Derse Özgü Staj00
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği00
Ödev00
Sunum/Jüri520
Projeler210
Seminer/Workshop00
Ara Sınavlar120
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar00
Uygulama00
Arazi Çalışması00
Sınıf Dışı Ders Çalışması135
Derse Özgü Staj00
Ödev00
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği00
Projeler210
Sunum / Seminer510
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)125
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok