Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Dünya Mimarlık ve Sanatında TürklerMIM550437.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Mimarlık ABD Mimarlık Tarihi ve Kuramı Yüksek Lisans Programı
Seçmeli @ Mimarlık ABD Mimarlık Tarihi ve Kuramı Doktora Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMimarlık Bölümü
Dersin KoordinatörüNur Urfalıoğlu
Dersi Veren(ler)Gül Akdeniz, Nur Urfalıoğlu
Asistan(lar)ıSelim Kılıçoğlu, Gözde Demir, Melike Özhan
Dersin AmacıDersin amacı Türk halklarının mimarlık ve sanatlarının bilinen coğrafya ve dönemlerle sınırlı olmadığı konusunda öğrenciyi bilgilendirmek, bu konuda farklı bakış açıları kazanmalarını sağlamak, Türk ve dünya mimarlık ve sanatı konusundaki klasik görüşlerin tartışılabilirliğini vurgulamak, mimarlık ve sanata içinde yaşadığı toplum açısından daha anlamlı bir bakış geliştirebilmek, daha tarafsız ve sağlıklı yorumlar yapabilmek vs. amaçlanmıştır.
Dersin İçeriğiUygarlığın başlangıcından itibaren İran, Hindistan, Çin, Orta Asya, Avrupa ve Kuzey Afrikada gelişmiş uygarlıklarda Eski Türkler konusunun ele alınarak anlatılması ve tartışılması. Kitle göçleriyle kültürlerin başka coğrafyalara taşınması, neticede meydana gelen gelişmeler ve etkileşimler, mimarlık ve sanatta görülen gelişmeler konularının Eski Türklerle olası ilişkisi. İslam mimarlığının benzer bir yöntemle yeniden değerlendirilmesi. Avrupanın kuruluş dönemindeki erken dönem sanat ve mimarlığında Türklerin bırakmış oldukları izler. Tarihin sayfalarında kaybolmuş olan, sayıları 300 dolayındaki irili ufaklı Türk devletlerinin, sayısız Türk halklarının dünya mimarlık ve sanatı üzerinde bırakmış oldukları izler konularının anlatılması, tartışılması ve araştırılması. Her yarıyıl farklı konular ele alınabilecektir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Golombek; The Timurid Architecture of Iran and Turan, 1998. Central Asiatic Journal. Encyclopedia of World Art
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Standart mimarlık ve sanat tarihi kaynaklarında açıkça belirtilmeyen bilgiler olduğunu, bu eksikliğin giderilebilmesi için çok yönlü okumalar ve alan dışı okumalar (dil, tarih vs.) yapmak gerektiğini, standart yaklaşımların dışına çıkılarak başka bakış açılarının kazanılabileceğinin anlaşılmas
  2. Türk mimarlık ve sanatının sanıldığından daha eski ve kapsamlı olduğunu, bu konuda bütün dünyanın daha tarafsız ve bilimsel bir tutum takınılması, geçmiş mimarlık ve sanat tarihinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini, ve bunun sonucunda geçmiş ve geleceğe daha farklı bir gözle bakılabileceğinin
  3. Yerli-yabancı kültür etkileşimlerinin Türk ve dünya mimarlık ve sanatı üzerindeki etkilerinin ve gücünün kavranması.
  4. Tarihi Türk halklarının, mimarlık ve sanatlarıyla beraber nasıl ortadan kalktıklarını, bunların nedenlerinin ve sonuçlarının anlaşılması.
  5. Dördüncü maddede belirtilen bulgulardan hareketle gelecekle ilgili daha sağlıklı değerlendirmelerin yapılabilmesinin sağlanması.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2-----
PÇ-3-----
PÇ-4-----
PÇ-5-----
PÇ-6-----
PÇ-7-----
PÇ-8-----
PÇ-9-----
PÇ-10-----
PÇ-11-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Öğrencilerle tanışma; dersin akışı hakkında bilgi verilmesi, araştırma konu çeşitliliği üzerinde durulması; Okunabilecek kitaplar hakkında bilgi verilmesi. Ödev konularının konuşulması. Araştırma konularının en geç haftaya getirilmesi gerektiğinin bildirilmesi. NA
2İlk Çağın mimarlık ve sanatıyla ilgili klasik görüşlerden kısaca bahsedilmesi. Daha sonra bu görüşlerin tersi olan görüşlerden bahsedilmesi. İlk çağ uygarlıklarından Mezopotamya ve Mısır ele alınarak, mimarlık-sanat özellikleri yanında diğer uygarlık unsurlarına (dil vd.) da değinilerek Eski Türklerle (Proto-Türklerle) olası ilişkiler üzerinde durularak konuların ele alınması ve tartışılması. NA
3İlk Çağda Anadolu ve İrandaki uygarlıklar ele alınarak, mimarlık-sanat özellikleri yanında diğer uygarlık unsurlarına (dil vd.) değinilmesi; Eski Türklerle (Proto-Türklerle) olası ilişkileri üzerinde durularak konuların ele alınarak incelenmesi ve tartışılması. NA
4İlk Çağda Ege ve Yunanistan anakarasındaki uygarlıklar ele alınarak, mimarlık-sanat özellikleri yanında diğer uygarlık unsurlarına (dil vd.) değinilmesi; Eski Türklerle (Proto-Türklerle) olası ilişkileri üzerinde durularak konuların ele alınarak incelenmesi ve tartışılması.NA
5İlk Çağda Etrüsk-Romadaki uygarlıklar ele alınarak, mimarlık-sanat özellikleri yanında diğer uygarlık unsurlarına (dil vd.) değinilmesi; Eski Türklerle (Proto-Türklerle) olası ilişkileri üzerinde durularak konuların ele alınarak incelenmesi ve tartışılması.NA
6Öğrencilerin araştırma ödeviyle ilgili topladıkları bilgileri derste sunmaları; Toplanan bu bilgilerin nasıl değerlendirileceği ve sunulacağı, raporun yazımında izlenecek yolun, hazır bir örnek üzerinden öğrenciye aktarılması; yöntem ve teknik konularda öğrenciye gerekli bilgi ve desteğin verilmesi.NA
7Avrupanın kuruluş sürecinde, Hun Göçlerinden sonra, Avrupadaki Türk halklarının Avrupa mimarlık ve sanatı üzerinde bıraktığı izler. NA
8Ara Sınav 1
9Ödevle ilgili sunum ve tartışmaNA
10Araştırma çalışmasının bir rapor haline getirilmesi; Raporların derste konuşulup tartışmaya açılmasıNA
11Araştırma çalışmasının bir rapor haline getirilmesi; Raporların derste konuşulup tartışmaya açılmasıNA
12İslam Mimarlığında Türkler konusuna kısaca değinilmesi. Abbasi döneminde İslam mimarlığı üzerindeki Türk izleri nelerdir? Batı Emevileri (İspanya) üzerinde Orta Asya etkisi var mıydı konusunun tartışılması.NA
13İslam Mimarlığında Türkler konusuna devam edilmesi. İlk Müslüman –Türk devletlerinden (Karahanlılar vs.) itibaren İslam dünyasında görülen Türk etkileriNA
14Anadoluda Türk-İslam mimarlığı. Bizans mı, Orta Asya mı, Anadolu Türk-İslam mimarlığı üzerinde daha etkiliydi? Bu ve benzeri konuların tartışılmasıNA
15Ödevin teslim edilmesi ve gerekli düzeltmelerin yapılmasıNA
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım1310
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri150
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması1312
Derse Özgü Staj
Ödev120
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer13
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)13
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok