| Ders Adı | Kodu | Yerel Kredi | AKTS | Ders (saat/hafta) | Uygulama (saat/hafta) | Laboratuar (saat/hafta) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dil Bilgisi 1 | TRO1931 | 2 | 2 | 2 | 0 | 0 |
| Önkoşullar | Yok |
|---|
| Yarıyıl | Güz |
|---|
| Dersin Dili | Türkçe |
|---|---|
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu @ Türkçe Eğitimi Lisans Programı |
| Ders Kategorisi | Temel Meslek Dersleri |
| Dersin Veriliş Şekli | Yüz yüze |
| Dersi Sunan Akademik Birim | Türkçe ve Sosyal Bilgiler Eğitimi Bölümü |
|---|---|
| Dersin Koordinatörü | Hasan Mesut Meral |
| Dersi Veren(ler) | Hasan Mesut Meral |
| Asistan(lar)ı |
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı, Türkçe dilbilgisinin temel alanlarından olan ses bilgisi alanını tanıtmaktır. Türkçe ses bilgisinin temel konuları anlatılacak, Türkçenin sesleri, seslerin oluşumu, boğumlanma noktaları, ses olayları, ses kısıtlamaları gibi konularda detaylı bilgi verilecektir. Doğal dillerin ses oluşum düzeneklerinden bahsedilecek, vurgu, tonlama gibi alt alanlar hakkında da bilgi verilecektir. |
|---|---|
| Dersin İçeriği | Türkçenin tarihsel gelişimi ve yayılma alanı; Türk dilleri ailesi; Türkiye Türkçesinin ses bilgisi özellikleri; sesler (ünlü ve ünsüzler), ünlü ve ünsüzlerin özellikleri; ses uyumları (ünlü uyumu, ünsüz uyumu); ses (ünlü ve ünsüz) değişmeleri (darlaşma, yuvarlaklaşma, benzeşme, ayrışma, türeme, düşme, ötümlüleşme, ötümsüzleşme, kaynaşma, ünlü çatışması, ikizleşme), kaynaştırma ünsüzleri, bağlantı ünlüsü; hece; yazım bilgileri, tarih boyunca kullanılan Türk alfabeleri; yazımın önemi ve gerekliliği; ses değişmelerinin yazıda gösterilmesi; hecelerin yazılışı, satır sonlarında sözcüklerin hecelere bölünerek yazılışı; yazım uygulamaları. |
| Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar |
|
| Opsiyonel Program Bileşenleri | Yok |
Ders Öğrenim Çıktıları
- Dilin doğası üzerine genel bilgi, ses bilgisi üzerine ise detalı bilgi sahibi olur.
- Türkçedeki sesbilgisel süreçleri derinlemesine analiz eder.
- Türkçedeki sesbilgisel süreçleri dünya dilleri ile karşılaştırır.
- Vurgu, tonlama gibi sesbilgisel konuları detaylı olarak öğrenir.
- Ses bilgisinin diğer çalışma alanları ile ile ilişkisi hakkında bilgi sahibi olur. Gerektiğinde disiplinler arası çalışma yapabilir.
- Dilbilgisine eleştirel bakabilir, Türkçe gramerin sorunları hakkında tartışabilir.
Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi
| DÖÇ-1 | DÖÇ-2 | DÖÇ-3 | DÖÇ-4 | DÖÇ-5 | DÖÇ-6 | |
| PÇ-1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 |
| PÇ-2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 1 | 2 |
| PÇ-3 | 1 | 1 | 2 | 3 | 3 | 3 |
| PÇ-4 | 3 | 3 | 2 | 1 | 2 | 1 |
| PÇ-5 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 |
| PÇ-6 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 2 |
| PÇ-7 | 1 | 1 | 2 | 3 | 2 | 2 |
| PÇ-8 | 3 | 2 | 3 | 3 | 3 | 2 |
| PÇ-9 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 | 1 |
| PÇ-10 | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 | 2 |
Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları
| Hafta | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Giriş, ses, ses bilgisi, ses bilgisi çalışma alanı | - |
| 2 | Ses oluşumu- hava akımı düzenekleri | Ders kitabı 1. bölüm |
| 3 | Ünsüzler- boğumlanma noktası | Ders kitabı 2. bölüm |
| 4 | Ünsüzler- boğumlanma şekli | Ders kitabı 2. bölüm |
| 5 | Ünlüler- üç parametre | Ders kitabı 3. bölüm |
| 6 | Ünlüler- uzunluk-kısalık | Ders kitabı 3. bölüm |
| 7 | Ses olayları- ünsüzler | Ders kitabı 8-9. bölümler |
| 8 | Ara Sınav 1 | |
| 9 | Ses olayları-ünsüzler | Ders kitabı 8-9. bölümler |
| 10 | Ses olayları-ünlüler | Ders kitabı 8-9. bölümler |
| 11 | Ses olayları-ünlüler | Ders kitabı 8-9. bölümler |
| 12 | Vurgu | Ders kitabı 4. bölüm |
| 13 | Ezgi-ezgileme | Ders kitabı 5. bölüm |
| 14 | Hece yapısı | Ders kitabı 7. bölüm |
| 15 | Final |
Değerlendirme Sistemi
| Etkinlikler | Sayı | Katkı Payı |
|---|---|---|
| Devam/Katılım | 70 | 10 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Uygulama | 0 | 0 |
| Arazi Çalışması | 0 | 0 |
| Derse Özgü Staj | 0 | 0 |
| Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği | 0 | 0 |
| Ödev | 2 | 20 |
| Sunum/Jüri | 0 | 0 |
| Projeler | 0 | 0 |
| Seminer/Workshop | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar | 1 | 30 |
| Final | 1 | 40 |
| Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı | ||
| Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı | ||
| TOPLAM | 100 | |
AKTS İşyükü Tablosu
| Etkinlikler | Sayı | Süresi (Saat) | Toplam İşyükü |
|---|---|---|---|
| Ders Saati | 13 | 2 | |
| Laboratuar | 0 | 0 | |
| Uygulama | 0 | 0 | |
| Arazi Çalışması | 0 | 0 | |
| Sınıf Dışı Ders Çalışması | 5 | 2 | |
| Derse Özgü Staj | 0 | 0 | |
| Ödev | 1 | 5 | |
| Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği | 0 | 0 | |
| Projeler | 0 | 0 | |
| Sunum / Seminer | 0 | 0 | |
| Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi) | 1 | 10 | |
| Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi) | 1 | 20 | |
| Toplam İşyükü : | |||
| Toplam İşyükü / 30(s) : | |||
| AKTS Kredisi : | |||
| Diğer Notlar | Yok |
|---|
