Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Demir-Çelik MetalurjisiMEM394123200
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu @ Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
Dersin KoordinatörüBurak BİROL
Dersi Veren(ler)Burak BİROL, A.Binnaz HAZAR
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıDemir ve çelik malzemelerin standartlara ve sınırlandırmalara uygun üretimlerini ekonomi, verimlilik, çevre, etkilerini dikkate alarak öğretmek, özelliklerini geliştirmekle ilgili teorik ve pratik bilgileri kazandırmak. Demir çelik üretimi problemlerini belirleme, analiz etme ve temel mühendislik bilgilerini demir çelik üretim proseslerinde görülen problemlere uygulayarak çözümleme ve sonuçlarını analiz edip, yorumlama becerisini kazandırmak. Geleneksel ve yeni geliştirilen demir çelik üretimi yöntemlerini öğreterek, güncel ve çağdaş konulara ilişkin bilgi sahibi olmalarını sağlamak, küresel ve toplumsal boyutlardaki etkilerini kavratmak.
Dersin İçeriğiGiriş: Dünyada ve Türkiye’de demir-çelik sanayii, mevcut üretim durumu ve üretim akım şeması, sektörde yapısal duruma ilişkin göstergeler. Demir-çelik ürünlerinin endüstriyel uygulamaları ve ekonomideki yeri. Ham demir üretiminde kullanılan hammaddeler ve ön işlemleri: Cevher hazırlama, Sinterleme ve Peletleme. Metalurjik kok üretimi: Özellikleri ve özelliklere parametrelerin etkisi. Yüksek fırında sıvı ham demir üretimi: Yüksek fırın ve tesisleri, sıvı ham demir üretiminin prensipleri ve oluşan kimyasal reaksiyonlar. Yüksek fırında ham demir üretiminin termodinamiği, demir oksitlerin redüksiyonunun kinetiği. Yüksek fırın şarj hesaplamaları. Yüksek fırında pikin bileşimini etkileyen faktörler. Yüksek fırında elementlerin sıvı ham demir ve curufta dağılma özellikleri. Yüksek fırında verim arttırıcı önlemler. Çelik üretimi: Çelik üretiminin temel prensipleri ve teknolojisi. Çelik üretiminin termodinamiği. Bazik oksijen konverteri ile çelik üretimi. Elektrik ark fırını ile çelik üretiminin prensipleri, elektrik ark fırınlarındaki teknolojik gelişmeler. İkincil çelik üretimi: Çeliklerin deoksidasyonu, alaşım ilaveleri, prensipler ve uygulamalar.Sürekli Çelik Döküm Yöntemleri,Demir-çelik üretiminde alternatif yöntemler ve yeni teknolojiler.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Habashi, F. (1997). Handbook of extractive metallurgy. Weinheim: Wiley-VCH.
  • Demir-Çelik Metalurjisi I ve II, Ders Notları, Adem Bakkaloğlu,2019
  • Wakelin, D. H., & Fruehan, R. J. (1998). The making, shaping and treating of steel. Pittsburg: The AISE Steel Foundation.
  • Turkdogan, E. T. (2010). Fundamentals of steelmaking. London: Maney Pub.
  • Ghosh, A., & Chatterjee, A. (2015). Ironmaking and steelmaking: Theory and practice. New Delhi: Prentice-Hall of India.
  • Ghosh, A. (2001). Secondary steelmaking: Principles and applications. Boca Raton: CRC Press.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenci istenen özellikte çelik üretimi için üretim prosesleri ve sürecini tasarlama,yönetme konusunda bilgi birikimi ve becerisi elde eder.(1.2)
  2. Yüksek fırın hammaddeleri-pik ve çelik ürünler-özellik ilişkilerini kavrayarak mühendislik çözümlerinin, geniş boyutlarda çözümlenmesini öğrenir.(12.1)
  3. Dünya çapında çelik üretim teknolojilerini ve yeni trendleri öğrenerek çağın sorunları hakkında bilgi sahibi olur.(12.1)
  4. Demir-Çelik üretimi konusunda simülasyon uygulaması yaptırılarak, öğrencinin sanayi ölçekli üretim yapan bir fabrikanın proses parametrelerini öğrenir.(6.1)

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Giriş, Dünya’da ve Türkiye’de demir-çelik sanayii.İlgili Kaynaklar
2Ham demir üretiminde kullanılan hammaddeler ve ön işlemleri: Cevher hazırlama. Aglomerasyon: Sinterleme, peletleme.İlgili Kaynaklar
3Metalurjik kok üretimi, özellikleri ve özelliklere parametrelerin etkisi.İlgili Kaynaklar
4Yüksek fırında sıvı ham demir üretimi: Yüksek fırın ve tesisleri. Yüksek fırında sıvı ham demir üretiminin prensipleri ve oluşan kimyasal reaksiyonlar.İlgili Kaynaklar
5Yüksek fırında ham demir üretiminin termodinamiği.İlgili Kaynaklar
6Yüksek fırında ham demir üretiminin kinetiği. Yüksek fırında pikin bileşimini etkileyen faktörler. İlgili Kaynaklar
7Yüksek fırında elementlerin sıvı ham demir ve curufta dağılma özellikleri. Yüksek fırında verim arttırıcı önlemler.İlgili Kaynaklar
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Yüksek Fırın Şarj Hesaplarıİlgili Kaynaklar
10Çelik üretimi: Çelik üretiminin temel prensipleri ve teknolojisi.İlgili Kaynaklar
11Çelik üretiminin termodinamiği. Oksijen konverterleri ile çelik üretimi.İlgili Kaynaklar
12Elektrik ark fırını ile çelik üretiminin prensipleri ve teknolojik gelişmeler.İlgili Kaynaklar
13İkincil çelik üretimi. Sürekli Çelik Döküm Yöntemleri.İlgili Kaynaklar
14Demir-çelik üretiminde alternatif yöntemler ve yeni teknolojiler.İlgili Kaynaklar
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev120
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar140
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati132
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması141
Derse Özgü Staj
Ödev114
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)115
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarDers Dışı Öğrenme Faaliyeti: Öğrencinin, dönem boyunca steeluniversity.org adresinde bulunan o hafta işlenen konuyla ilgili çevrimiçi 3 boyutlu modelleri ve dersleri takip edecektir, ayrıca vizeden önce, belirli parametreleri avesis sitesinde duyurulacak olan Yüksek fırın simülasyonunu bireysel olarak tamamlaması istenecektir. İlgili web sitesinden edindiği bilgiler ve/veya yapılan simülasyon ile ilgili bir soru, vizede sorulacaktır. Ayrıca vizden sonra bazik oksijen fırını simülasyonunu tamamlamaları istencek ve finalde de bununla ilgili bir soru sorulacaktır. Bu iki sorunun ortalaması, ödev notu olarak verilecektir.